Πολιτική | ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ | hits: 1318
Ο δημοσιογραφικός «συνδικαλισμός» βλάπτει σοβαρά την ελευθεροτυπία.
άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου
Τριτ, 25 Νοεμ 2014

Το παιχνίδι που παίζεται με την εφημερίδα «ελευθεροτυπία» δείχνει πόσο επικίνδυνη γίνεται η πολιτική κατάσταση, με την μαζική τύφλωση η οποία έχει επιβληθεί στην κοινωνία. Το παιχνίδι δεν είναι μια μάχη ανάμεσα σε «εργοδότες» και «εργαζόμενους» αλλά μια πολύπλοκη πολιτική μάχη ανάμεσα σε δυνάμεις της αλλαγής, που κυριαρχούνται-ηγεμονεύονται από τον οπορτουνισμό και σε δυνάμεις της συντήρησης, που κυριαρχούνται-ηγεμονεύονται, από τον φασισμό. Μια πολύπλοκη πολιτική μάχη που διεξάγεται με τον πιο πολύπλοκο τρόπο στον πιο σημαντικό τομέα της κοινωνικής λειτουργίας: στον τομέα του τύπου και της πολιτικής επικοινωνίας.

Οι εργαζόμενοι στην «ελευθεροτυπία» είναι απλά το «κρέας για τα κανόνια» αυτής της μάχης και επομένως, αξίζουν μεν την συμπάθειά μας, τους πέφτει όμως και το μεγάλο βάρος της ευθύνης για την κατανόηση και την υπέρβαση της πολύπλοκης κατάστασης που έχει δημιουργηθεί, ακόμα και το βάρος της επιλογής αυτών από τους οποίους ζητούν υποστήριξη. Ο κίνδυνος ωστόσο δεν προέρχεται από το γεγονός πως κανείς δεν αντιλαμβάνεται την πολυπλοκότητα της αντιπαράθεσης αλλά από το γεγονός ότι κανείς δεν συζητάει το απλό που αντιλαμβάνεται. Συγκεκριμένα, ότι όπως όλες οι διαδικασίες παραγωγής και διανομής αγαθών, έτσι και η διαδικασία της επικοινωνίας περνάει ουσιαστικά στα χέρια των ανθρώπων της κοινωνικής βάσης. Επομένως ό,τι συμβαίνει στον χώρο της επικοινωνίας δεν μπορεί και δεν πρέπει να ερμηνεύεται παρά στο πλαίσιο αυτής της μετάβασης.

* * *

Το ιστορικό της «ελευθεροτυπίας» είναι γνωστό. Γεννήθηκε μέσα από την μοναδική μεταπολεμική απεργία που θα μπορούσε να έχει πετύχει, καθώς στις παραμονές των πρώτων εκλογών μετά την μεταπολίτευση οι απεργοί είχαν το «πάνω χέρι» απέναντι στην εργοδοσία. Η απεργία αναστάλθηκε μέσα από κάποιον αόρατο αλλά προφανή συμβιβασμό και το απεργιακό όργανο μετατράπηκε γρήγορα σε μια κανονική, από άποψη ιδιοκτησιακού καθεστώτος, αλλά ιδιόρρυθμη, από άποψη περιεχομένου, «εφημερίδα των συντακτών». Καλώς ή κακώς η «ελευθεροτυπία» αντιμετωπίστηκε από τον κόσμο της Αριστεράς σαν εφημερίδα «αριστερή»: κακώς κατά την γνώμη μου γιατί αυτό συνήθισε τον κόσμο να δέχεται σαν αριστερή αυθεντία όποιον σοβαρό ή ασόβαρο κονδυλοφόρο δήλωνε αριστερός.

Η «ελευθεροτυπία» επομένως συνέβαλε τα μάλλα στην σύγχυση που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία, στην ουσιαστική κατάργηση της απαίτησης για κομματική συνέπεια και τέλος στην κατάργηση της έννοιας του κομματικού οργάνου. Το γεγονός μπορεί να θεωρηθεί ευεργετικό αν σκεφτεί κανείς το κατάπτυστο χάλι κομματικών οργάνων σαν την «αυγή» και το μαυσωλειακό χάλι του κομματικού Ριζοσπάστη, που στο κάτω της γραφής δεν είναι λιγότερο ιδιωτικά μέσα ενημέρωσης από τα υπόλοιπα. Το ίδιο γεγονός όμως μπορεί να θεωρηθεί καταστροφικό, αν σκεφτεί κανείς πως δεν ήταν παρά μια ασπιρίνη στον καρκίνο από τον έπασχε και πάσχει ο σύμπας ο κομματικός τύπος της ελληνικής Αριστεράς.

Μετά από την εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008 ολόκληρο το πολιτικό σύστημα καταρρέει και μαζί του καταρρέει το καθεστώς των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας. Η ιδιοκτησία έχει καταργηθεί ουσιαστικά και ως συμβολισμός έχει αναχθεί στο υπερπέραν των «αγορών». Κανένα μέσο παραγωγής και κανένα μέσο επικοινωνίας δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς τροφοδότηση με «δάνεια» που δεν είναι δάνεια αφού δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν παρά μέσω άλλων «δανείων». Και τέλος οι άνθρωποι που παρουσιάζονται σαν «εργοδότες» δεν μπορούν να επιβιώσουν παρά μόνο θάβοντας κάποιον άλλο «εργοδότη» που δεν παίρνει δάνεια ενώ αυτοί παίρνουν.

Έχει δημιουργηθεί επομένως για την υπόσταση των μέσων ένας ατέρμονας φαύλος κύκλος ανάμεσα στην αποδοχή από την κοινωνική βάση που τους προσφέρει την πρόσβασή στις «αγορές» και στην πρόσβαση στις «αγορές» που τους προσφέρει την αποδοχή της κοινωνικής βάσης. Ένας φαύλος κύκλος που δεν είναι εύκολο αλλά μπορούν να τον σπάσουν οι άνθρωποι της κοινωνικής βάσης και μόνον αυτοί, αφαιρώντας τον κοπανιστό αέρα από τα πραγματικά αποθέματα των «αγορών» και ομαλοποιώντας την διάθεση των πραγματικών πόρων που έχουν συσσωρευτεί υπό μορφή χρήματος στις δεξαμενές τους: και σ' αυτή την διαδικασία μια επικοινωνία νέου τύπου στην οποία ο αναγκαίος ρόλος της κοινωνικής βάσης είναι το βασικό προαπαιτούμενο.

Η περίπτωση της «ελευθεροτυπίας» είναι χαρακτηριστική περίπτωση απόπειρας να εξοντωθεί ένα μέσο επικοινωνίας προκειμένου να δημιουργηθεί και να επικρατήσει ένα άλλο η «εφημερίδα των συντακτών» που δεν αποτελεί νέο τύπο επικοινωνίας αλλά έχει κάνει μερικές «προόδους» στην αθλιότητα του ανταγωνισμού. Και προσωπικά δεν θα είχα καμιά στενοχώρια αν οι χειριστές του συστήματος φαγωθούν μεταξύ τους αρκεί να μην έχει επιπτώσεις ο φαγωμός τους στους εργαζόμενους και στην κοινωνία: αλλά και πάλι, ας πρόσεχαν και η κοινωνία και οι εργαζόμενοι.

* * *

Ποιος στήριζε από άποψη «αγορών» την «ελευθεροτυπία» και ποιος «την «εφημερίδα των συντακτών» δεν το ξέρω, το σίγουρο όμως είναι πως την νύφη θα την πληρώσουν (έστω και προσωρινά) οι πραγματικοί εργαζόμενοι, αυτοί που δεν είναι «εργαζόμενοι» μεταμφιεσμένοι (εντελώς φασιστικά) σε «εργοδότες» και που δεν είναι «εργοδότες» μεταμφιεσμένοι (εντελώς γελοία) σε «εργαζόμενους». Και τέλος δεν ξέρω τι μπορούν να πετύχουν σ' αυτή την φάση οι πραγματικοί εργαζόμενοι αλλά πάντως ό,τι μπορούν να πετύχουν μόνο αυτοί θα μπορέσουν να το πετύχουν με την συμπαράσταση της πραγματικής κοινωνίας.

Θα πετύχουν όμως μόνο υπό δύο βασικές προϋποθέσεις: Η πρώτη είναι μα καταφέρουν να ξεχωρίσουν τους πραγματικούς φίλους, συμμάχους και συμπαραστάτες τους με κριτήριο πραγματικές αρχές και όχι τα λόγια. Η δεύτερη είναι να απαλλαγούν από το στερεότυπο της «αδίστακτης εργοδοσίας που πίνει το αίμα των εργαζομένων» και να σκεφτούν πως μπορούν να πολεμήσουν τους εχθρούς τους χωρίς να καταστρέψουν το εργαλείο της δουλειάς τους που οι άνθρωποι της κοινωνικής βάσης, ούτε και οι εχθροί τους (αν είναι πραγματικοί εχθροί) θέλουν να καταστραφεί. Αυτές οι δύο προϋποθέσεις δεν είναι σημερινές, όταν το συνδικαλιστικό κίνημα ήταν πραγματικό κίνημα αυτές ήταν οι αυτονόητες αρχές των εργατικών αγώνων.

Ανάμεσα στους υπόλοιπους, οι επιτελείς των ανώτατων συνδικαλιστικών οργάνων του τύπου έχουν κερδίσει επάξια τον τίτλο των ρουφιάνων αμαυρώνοντας την υπόληψη των ανθρώπων που δουλεύουν, με άθλιους μισθούς, στον τύπο. Αν καθιερωθεί όμως Νόμπελ φασιστικού συνδικαλισμού αυτό θα το πάρουν αυτοί που αποφάσισαν και διέταξαν τις απεργίες της «ελευθεροτυπίας», προκειμένου να εξοντωθεί το μέσο που ανταγωνίζονται με την «δικιά τους» εφημερίδα. Μια εφημερίδα της οποίας τα αφεντικά σωστά διαφημίζονται πως δεν συμμετέχουν σε μαγειρέματα, αφού αποτελούν τα ντουβάρια και τις κουτάλες μιας κουζίνας που καταστρέφει το ανοσοποιητικό σύστημα της κοινωνίας.