Υπαρκτή Αριστερά | ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ | hits: 1711
Το σύστημα καίγεται, η "υπαρκτή" μεταπολιτεύεται
άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου
Πέμπ, 16 Φεβρ 2012

Στην Ιστορία, όλες ανεξαίρετα οι αντιδραστικές δυνάμεις, όταν βρίσκονται στα πρόθυρα του χαμού τους, κάνουν μια τελευταία απελπισμένη προσπάθεια ενάντια στις επαναστατικές δυνάμεις και μερικοί επαναστάτες μπορεί να απατηθούν για ένα διάστημα από αυτό το φαινόμενο της εξωτερικής δύναμης αλλά εσωτερικής αδυναμίας, και να μη μπορούν να συλλάβουν το ουσιαστικό γεγονός, ότι ο εχθρός πλησιάζει στον χαμό ενώ οι ίδιοι πλησιάζουν στη νίκη.

(Άρθρο του Μάο Τσε Τουνγκ, για την μάχη του Στάλινγκραντ: Η κρίσιμη καμπή στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή της Απελευθέρωσης, στις 12 Οκτωβρίου 1942)

 

Για άλλη μια φορά ήταν θλιβερή η εικόνα που παρουσίασαν τις τελευταίες μέρες, πριν και μετά από την σημαδιακή Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2012, τα επιτελεία των πολιτικών μαγαζιών και παραμάγαζων που έχουν στην ταμπέλα τους τη λέξη "Αριστερά". Εικόνα που για άλλη μια φορά δεν μας επιτρέπει να θεωρούμε αυτό το συνονθύλευμα ξεπεσμένων ακαδημαϊκών και πολιτικών "αυθεντιών" που συγκροτούν την "υπαρκτή" σαν συνέχεια του αριστερού κινήματος. Εικόνα που καθιστά επείγουσα την απόφαση του κάθε αριστερού της κοινωνικής βάσης να πάρει μια σαφή θέση απέναντι σ' αυτή την σαπίλα.

Η Αριστερά, αν δεν είναι επαναστατική, δεν είναι Αριστερά. Ο "ριζοσπαστισμός" που προβάλλεται σαν υποκατάστατο της επαναστατικότητας, δεν είναι σήμερα πια ούτε καν σημαία κάποιων αστών συμμάχων της Αριστεράς όπως ήταν κάποτε: είναι σημαία του φασισμού. Ριζοσπαστισμός σημαίνει την διάρρηξη των δεσμών με το παρελθόν και είναι ο φασισμός της αυτοκρατορίας σήμερα που διαρρηγνύει τους δεσμούς του με το απαρχαιωμένο αστικό θεσμικό σύστημα. Για την "υπαρκτή" ο ριζοσπαστισμός σηματοδοτεί την διάρρηξη της σχέσης της με την επαναστατική Αριστερά, η οποία είναι προ πολλού τετελεσμένη.

Στις εποχές που η κοινωνική αλλαγή φαινόταν μακρινή οι επιτελείς της "υπαρκτής" λυμαίνονταν τις ελπίδες των ανθρώπων της κοινωνικής βάσης. Σήμερα που η αλλαγή βρίσκεται μπροστά μας, σήμερα που και η πιο συντηρητική σκέψη είναι υποχρεωμένη να δεχτεί ότι ο κόσμος αλλάζει ριζικά, οι ίδιοι λυμαίνονται την απελπισία και τον τρόμο του κόσμου εν όψει των συνεπειών μιας σύγκρουσης που ήταν αναπόφευκτη, αλλά αυτοί την περιέγραφαν (με το αζημίωτο) σαν απίθανη. Σήμερα συμβάλουν και πάλι στον εφησυχασμό του κόσμου και υπόσχονται "εδώ και τώρα", μια ανώδυνη και απλουστευμένη "μεταπολίτευση του λαού".

* * * * * *

Ποια εικόνα παρουσίασε η ελληνική κοινωνία αυτές τις μέρες και ειδικά την Κυριακή και πώς παρουσιάστηκε η "υπαρκτή" μέσα σ' αυτή την εικόνα;

Από την μια μεριά στο κοινοβούλιο, της ελληνικής αυτοκρατορικής επαρχίας των "αγορών", εκτυλίσσεται μια οπερετική σύγκρουση. Μια οπερέτα που το θέμα της και το λιμπρέτο της δεν έχουν καμιά σχέση με οτιδήποτε το πραγματικό αλλά σχετίζονται με το "χρήμα" των "αγορών". Ένα είδος "χρήματος" που δεν αντιστοιχεί σε πράγματα αλλά στον κοπανιστό αέρα των εξουσιαστικών σχέσεων. Μια οπερέτα παρεξηγήσεων της αυτοκρατορικής νεφελοκοκκυγίας στην οποία η αυταπάτη χορεύει στην αγκαλιά της απάτης.

Από την άλλη μεριά στους δρόμους και στις πλατείες, της ελληνικής αυτοκρατορικής επαρχίας εκτυλίσσεται μια πραγματική σύγκρουση, πολυποίκιλη, πολύχρωμη και πολιτική όσο ποτέ στην ιστορία μιας ελληνικής κοινωνίας. Μια κοινωνική βάση αντιθετικά ενωμένη αδιάρρηκτα στην βάση ενός πρωτοφανούς εκρηκτικού μείγματος επαναστατικών και συντηρητικών πολιτικών ιδεών.  Ιδεών που περιφρονούν τις "αγορές" και εκφράζονται έμπρακτα και ένυλα με δρώμενα βίας και κραυγών, χημικών και μολότοφ.

Η οπερετική σύγκρουση της πολιτικής σκηνής και η πραγματική σύγκρουση του δρόμου είναι δυο διαφορετικοί κόσμοι που τους χωρίζει η αμοιβαία αναίρεση και τους ενώνει η αμοιβαία αναφορά. Δυο διαφορετικοί κόσμοι που κάποτε τους συνέδεε η Αριστερά η οποία σήμερα θα αποτελούσε την αιχμή της επίθεσης του κόσμου των δρόμων και της πλατείας ενάντια στο στον κόσμο του αυτοκρατορικού κοινοβουλίου. Η "υπαρκτή" αποτελεί την ασπίδα του κόσμου της πολιτικής σκηνής ενάντια στον κόσμο της πολιτικοποιημένης πλατείας.

* * * * * *

Οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης βγαίνουν σιγά-σιγά αλλά σταθερά από το πένθος για τον θάνατο της παλιάς επαναστατικής Αριστεράς. Είναι όμως αναγκαιότητα και ανάγκη να μπουν στην διαδικασία της γιορτής για την γέννηση της νέας επαναστατικής Αριστεράς. Με άλλα λόγια είναι αναγκαιότητα και ανάγκη να μελετήσουν τις προϋποθέσεις και τους κανόνες της φθοράς και της γέννησης των επαναστατικών ιδεών και της επαναστατικής πράξης μέσα στο αέναο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Η μελέτη, η διερεύνηση και διευκρίνιση, αυτών των προϋποθέσεων και κανόνων είναι μια πολύ δύσκολη δουλειά, στο βαθμό που δεν υπάρχει και ούτε θα μπορούσε να υπάρχει "βιβλιογραφία" και προμελετημένα "μοντέλα" πάνω σ' αυτήν. Είναι όμως και μια πολύ εύκολη δουλεία στον βαθμό που θα αναληφθεί από χιλιάδες ανθρώπους ταυτόχρονα. Ανθρώπους που θα θεωρητικοποιούν την καθημερινή τους πραχτική, μια πραχτική που πρέπει να υπογραμμιστεί ότι ήδη αποτελεί εφαρμογή της θεωρίας που αναμένουμε να σχηματισθεί.

Το Google και η Wikipedia, το ελεύθερο λογισμικό, το facebook και γενικά το internet αποτελούν ήδη τεκμήρια του τέτοιου προσανατολισμού στην παραγωγή θεωρίας. Το γεγονός ότι (βέβαια) τα μέσα αυτά, έχουν προς το παρόν έχουν υπαχθεί στο εξουσιαστικό σύστημα δείχνει την δυσκολία αυτής της δουλειάς, επισημαίνει όμως και την αναγκαιότητα αυτής της κατεύθυνσής.

Ένα πρώτο εμπόδιο πάντως στην δουλειά που έχουν μπροστά τους οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης, είναι η τρομοκρατική σύγχυση που έχουν σκορπίσει με εγκληματικό τρόπο οι ακαδημαϊκές και πολιτικές αυθεντίες της "υπαρκτής". Οι πρώτοι προσπάθησαν να "ξεπλύνουν" την κρίση από την ιστορική σημασία της και να την υποβαθμίσουν στην σημασία μιας ασήμαντης (έστω κι την διογκώνουν στα λόγια) "οικονομικής" δυσλειτουργίας του εξαερωμένου "καπιταλιστικού συστήματος". Οι δεύτεροι άδραξαν την ευκαιρία να δαιμονοποιήσουν πολιτικά τον εξαερωμένο "καπιταλισμό", και να ευαγγελίζονται ένα "σοσιαλιστικό" βρικόλακα που θα παραχθεί μέσα από την ταχυδακτυλουργικής "μεταπολίτευσης του λαού".

Ένα δεύτερο εμπόδιο είναι η ουσιαστική ακύρωση της πλατειάς δημόσιας προφορικής συζήτησης και αντιπαράθεσης που αποτελούσε και αποτελεί την εξαιρετική ιδιαιτερότητα της ελληνικής κοινωνίας. Οι περιβόητες ανοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες της "υπαρκτής" είναι ερμητικά κλειστές εκθέσεις "έμπειρων" και "αυθεντικών" αλληλοσυγκρουόμενων μονολόγων που δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για πραγματική συζήτηση. Απ' την άλλη με την ευκολία των μέσων επικοινωνίας η δημόσια συζήτηση έχει μεταβληθεί κι αυτή σε μια πλατύτερη μεν αλλά αντίστοιχη ασταμάτητη παρέλαση λαϊκών "αυθεντιών" που με την μεγαλύτερη ευκολία κάνουν copy and paste έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών χωρίς καμιά διάκριση σημασίας και χωρίς καμιά επικέντρωση στην ουσία των ζητημάτων της επικαιρότητας.

Το τρίτο και μεγαλύτερο εμπόδιο στην ανάπτυξη της δημόσιας συζήτησης είναι η ταύτιση των προσώπων με την πολιτική που υιοθετούν. Οι επιτελείς που συγκροτούν την "υπαρκτή" έχουν την άνεση να υποτιμούν σαν "σταλινική" ολόκληρη την ιστορία του επαναστατικού κινήματος και να δυσφημίζουν σαν "σταλινικό" και να ταυτίζουν το φασιστικό ΚΚΕ, οποιονδήποτε θέλει να αντλήσει διδάγματα από την ιστορική πείρα του κινήματος. Τους προσβάλλονται όμως προσωπικά οποιαδήποτε κριτική της οπορτουνιστικής πολιτικής που έχουν υιοθετήσει. Το αποτέλεσμα είναι να φιμώνεται ένα πλήθος ανθρώπων της κοινωνικής βάσης που για να μην τα χαλάσουν με τους φίλους τους ανέχονται διάφορους καραγκιόζηδες της "υπαρκτής" να παριστάνουν τους "αριστερούς" αερολογώντας στο στυλ του ρινάλντιου καιροσκοπισμού αν «η πολιτική κρίση [είναι] μπελάς ή ευκαιρία».

* * * * * *

Τελικά η Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2012, ήταν μια ακόμα Βάρκιζα στην ιστορία της ελληνικής κοινωνίας. Όχι τόσο με την έννοια ότι (όπως και τότε) ένα εκβιαστικό, γελοίο και ανεφάρμοστο ιδιωτικό συμφωνητικό απέκτησε την ισχύ "συντάγματος", μέσα από μια οπερετική πολιτική σύγκρουση σε επίπεδο επιτελείων. Πολύ περισσότερο γιατί η εκβιαστική έγκριση του ιδιωτικού συμφωνητικού συσχετίστηκε (όπως και τότε) με την πραγματική σύγκρουση στους δρόμους και τις πλατείες. Η πραγματική σύγκρουση θεωρήθηκε σαν μια ακόμα μάχη ενάντια σ' αυτές τις επικίνδυνες κυβερνητικές γελοιότητες και επομένως σαν μια ακόμα ήττα του "λαϊκού κινήματος" αφού η γελοιότητα "θριάμβευσε".

Με την πρόσκληση του λαού "να βουλιάξει το Σύνταγμα" να "διώξει του τροϊκανούς", να "κατεβάσει κυβερνήσεις", να "επαναφέρει" την "γνησιότητα" της "δημοκρατίας", μια πραγματική, ουσιαστικά αυθόρμητη εκδήλωση της κοινωνίας καπελώθηκε από την φασιστική ανοησία της "μεταπολίτευσης του λαού", η οποία μπορεί να είναι προϊόν έμπνευσης του Ρινάλντι αλλά εκτός από την ΚΟΕ που την υιοθετεί την ανάγκη φιλοτιμία ποιούμενη, ρητά ή σιωπηρά, άμεσα ή έμμεσα, έχει γίνει σημαία όλων των "συνιστωσών" της "υπαρκτής". Το γεγονός ότι οι σημαιοφόροι ήδη γρονθοκοπούνται ή διαγκωνίζονται μεταξύ τους δείχνει ακριβώς τον βαθύ εξουσιαστικό χαρακτήρα αυτής της φασιστικής ανοησίας.

* * * * * *

Αρχίζει σήμερα τελικά μια ιδιόρρυθμη "μετά Βάρκιζα" πολιτική περίοδος. Όλοι παράγοντες του εξουσιαστικού συστήματος μιλούν για επιστροφή στην δεκαετία του '50 στην οποία κατ' ουσίαν οδήγησε η "Βάρκιζα". Ελπίζουν ότι η σύγκρουση τεσσάρων χρόνων που χρειάστηκε για να εφαρμοστεί το ιδιωτικό συμφωνητικό της Βάρκιζας θα παρακαμφθεί. Η σημερινή σύγκρουση όμως εντελώς αντίθετα από αυτήν της αντίστοιχης περιόδου 1945-1949,  αρχίζει με τις πολιτικές δυνάμεις του αυτοκρατορικού φασισμού των αγορών στα πρόθυρα της συντριβής. Ο αυτοκρατορικός φασισμός επιχειρεί ήδη μια γενική επίθεση ενάντια στις δυνάμεις της αλλαγής που προς το παρόν υπάρχουν αδιάτακτες ακόμα (εμποδιζόμενες από την "υπαρκτή" να πάρουν μια σύγχρονη διάταξη) μέσα στο σώμα της κοινωνικής βάσης. Η επίθεση αυτή διεξάγεται "παραδειγματικά" στο πείραμα της ελληνικής κοινωνίας.

Οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης θα αντιληφθούν στην πορεία της αυτής της επίθεσης ότι οι επιτελείς της "υπαρκτής" αποτελούν τις τελευταίες εφεδρείες του αυτοκρατορικού φασισμού. Οι επιτελείς των διαφόρων συνιστωσών ήδη σπρώχνονται να μπουν στο "κάδρο" του "κόκκινου μετώπου" ανεμίζοντας φλάμπουρα "μεταπολίτευσης του λαού" σε διάφορα σχέδια και χρώματα. Νομίζουν ότι μπορούν να περάσουν σαν εμπροσθοφυλακή της "άλλης" κοινωνίας ενώ αποτελούν την έσχατη οπισθοφυλακή της παλιάς. Λιγουρεύονται την δόξα και το χρήμα που θα ρεύσει μόλις η κοινωνία πεισθεί να κατευθύνει την εξέγερσή του στον "δρόμο της Αριστεράς" που οδηγεί στην "μεταπολίτευση του λαού". Είναι ανίκανοι να αντιληφθούν ότι στο "συλλογικό" πρόσωπό της "υπαρκτής" τελειώνει η ελπίδα των επιτελών του εξουσιαστικού συστήματος να παρατείνουν την διασωληνωμένη ζωή του.

Το καπέλωμα όμως του κοινωνικού αυθορμητισμού έχει ήδη ξεφτιλιστεί στα μάτια του κόσμου. Κανέναν δεν πείθουν οι υστερικές κραυγές των "αυθεντιών" που παραγγέλνουν μια  "λαϊκή εξέγερση τώρα!" στην συριζική λυκοσυμμαχία και έχουν έτοιμο ένα πλήρες "πρόγραμμα" διακυβέρνησης της "χώρας" (δείτε και θαυμάστε, Ανέστης Ταρπάγκος, Δρόμος της Αριστεράς, 06/02/2012). Η "μεταπολίτευση του λαού", κατάντησε ήδη μια άχρηστη ανοησία, από την στιγμή που υιοθετήθηκε από την "υπαρκτή".

(Το γιατί προβάλλεται ακόμα με τόσο πείσμα, από την νέα "διεύθυνση" της ΚΟΕ σε όλα της τα ντοκουμέντα, εξηγείται από την ανάγκη να κρατηθούν ακόμα κάποιες εσωτερικές ισορροπίες. Προβάλλεται για να φανεί ότι ο Ρινάλντι καλά κρατεί (θα δούμε μέχρι πότε) μια που κατάφερε να έχει την θέση του "ιδιοκτήτη" στον (αδιέξοδο οπορτουνιστικό) "δρόμο της Αριστεράς").

* * * * * *

Η κατάσταση που αντιμετωπίζουν σήμερα οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης φαίνεται -- και επειδή φαίνεται είναι κιόλας -- εξαιρετικά δύσκολη. Το άμεσο μέλλον εγκυμονεί πράγματι μεγάλους κινδύνους. Ότι κι αν κάνουμε σήμερα δεν υπάρχει τρόπος να γίνει εύκολη και ακίνδυνη η κατάσταση που αντιμετωπίζουμε. Ωστόσο, όσο δύσκολη κι αν είναι η κατάσταση, όσο μεγάλοι κι αν είναι οι κίνδυνοι, δεν υπάρχει κανένας (μα κανένας) τρόπος να μην προκύψει μέσα στην διαδικασία της κρίσης μια νέα Αριστερά και να μην καταλήξει η ιστορική διαδικασία της κρίσης στην απαλλαγή του κοινωνικού συστήματος από το βάρος των εξουσιαστικών θεσμικών σχέσεων.

Είναι απολύτως βέβαιο, ότι οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης θα αρχίσουν αργά ή γρήγορα να αποκτούν ρόλους πρωτόγνωρους, πολυποίκιλους και εξειδικευμένους στην διαδικασία σχηματισμού της νέας Αριστεράς. Μιας  Αριστεράς όμως που πρέπει να γίνει σαφές ότι δεν θα προκύψει από την επιστροφή στις παλιές καλές στιγμές της παλιάς Αριστεράς, ούτε όμως θα βγει από μια παρθενογένεση. Η νέα Αριστερά θα προκύψει μέσα από το γκρέμισμα της "υπαρκτής" με το ανθρώπινο δυναμικό που υπάρχει μέσα σ' αυτήν.

Τα χαρακτηριστικά της νέας Αριστεράς είναι δεν μπορούν να προβλεφθούν. Τα προβλήματα όμως που θα πρέπει να λυθούν στην πορεία του σχηματισμού της είναι στις γενικές γραμμές τους φανερά. Εκτέθηκαν άλλωστε έμμεσα στις γραμμές αυτού του γραφτού. Τα συνοψίζω παρακάτω και θα διατυπωθούν σε μια πρόταση με την πρώτη ευκαιρία.

1. Να αλλάξει το στυλ της δημόσιας συζήτησης. Να απαγορευτούν στις συγκεντρώσεις των αριστερών της κοινωνικής βάσης οι συστοιχίες των διαλέξεων των αυθεντιών. Να ανοίξουν συζητήσεις τύπου πλατείας σε μικρούς ή μεγαλύτερους κύκλους ανάλογα με τις συνθήκες.

2. Να περιορίζονται οι συζητήσεις σε ένα συγκεκριμένο θέμα, κοινής αποδοχής, το οποίο να εξαντλείται με την έκθεση όλων των απόψεων πάνω σ' αυτό, διευκρινισμένων πλήρως μέσα από την συζήτηση. Να καταγράφονται οι διαφορετικές απόψεις που υπάρχουν πάνω σ' αυτό και να βρίσκονται στην διάθεση όλων για περαιτέρω συζήτηση.

3. Να τεθεί προνομιακά στις συζητήσεις αυτές το θέμα της κρίσης και της κατάληξής της. Ατόφιο, γενικό και χωρίς ρητορικές τσιριτσάντζουλες. Να καταγραφούν οι απόψεις πάνω σ' αυτό, έτσι ώστε να αποτελέσουν την βάση για αντίστοιχες απόψεις στις συζητήσεις των επιμέρους ζητημάτων.

Οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης δεν πρέπει να έχουν καμιά αυταπάτη ότι είναι δυνατόν οι επιτελείς της "υπαρκτής" να αποδεχτούν μια τέτοια συζήτηση. Μια τέτοια συζήτηση θα σημάνει το τέλος της βασιλείας τους. Ωστόσο οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης όμως μπορούν σε σύντομο χρονικό διάστημα να την επιβάλουν, και άλλωστε την έχει ήδη επιβάλει στην καθημερινή πρακτική η εξέλιξη του πραγματικού κοινωνικού συστήματος.

Η παρέμβαση των αριστερών της κοινωνικής βάσης θα πρέπει να φωτίζεται από μια γενική αρχή: η "υπαρκτή" δεν είναι από πολιτική άποψη η Αριστερά, από κοινωνική άποψη όμως είναι μια υπαρκτή πραγματικότητα. Αποτελείται δηλαδή από ανθρώπους που είναι Αριστεροί και που στην τεράστια πλειοψηφία τους θα βρεθούν αργά ή γρήγορα στην νέα Αριστερά χωρίς καμιά παλιά ή νέα αυθεντία πάνω από το κεφάλι τους.