Ιστορικό της Αριστεράς | ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ | hits: 1931
Η ελπιδοφόρα εκλογική αποτυχία του Αλέκου Αλαβάνου
άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου
Παρ, 19 Νοεμ 2010

Με το τέλος του πρώτου γύρου των περιφερειακών εκλογών όλοι οι επικεφαλής των συνδυασμών για την περιφέρεια Αττικής έσπευσαν να δηλώσουν νικητές -- μαζί και αυτοί της Αριστεράς. Εξαίρεση αποτέλεσε ο Αλέκος Αλαβάνος, ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου "Ελεύθερη Αττική", που βιάστηκε να δηλώσει ότι το «αποτέλεσμα δεν είναι καλό» και να αναλάβει προσωπικά την ευθύνη γι αυτό. Νομίζω ότι ήδη με το τέλος των εκλογών, οι νίκες για τις οποίες όλοι καμαρώσουν αποδεικνύονται πύρρειες και σύντομα θα αρχίσουν να τους βγαίνουν ξινές. Αντίθετα το αποτέλεσμα που αφήνει περιθώρια για ελπίδες σ' αυτές τις εκλογές είναι ότι τριάντα χιλιάδες άνθρωποι ψήφισαν τον Αλαβάνο και την ιδέα του για την "Ελεύθερη Αττική".

Με άλλα λόγια, ο Αλέκος Αλαβάνος, προσωπικά, κατάφερε να "κλέψει την παράσταση" (ακόμα κι από τον εαυτό του) κατεβαίνοντας σ' αυτές τις εκλογές και τώρα, μετά την αποτυχία του, συνεχίζει να είναι το κέντρο του ενδιαφέροντος, σ' ολόκληρη την πολιτική σκηνή. Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο. Οι κινήσεις που έχουν σαν άξονα την παρουσία του Αλέκου Αλαβάνου, είτε πετυχαίνουν είτε αποτυχαίνουν, αντιπροσωπεύουν την θετική πλευρά της πολιτικής κρίσης όπως αυτή αντανακλάται στην ζοφερή κατάσταση της "υπαρκτής" Αριστεράς.

Είναι σίγουρο ότι η συγκεκριμένη "αποτυχία" θα αποφέρει καρπούς. Πόσους καρπούς και πόσο σύντομα, αυτό θα φανεί στο άμεσο μέλλον. Πάντως όμως το γεγονός ότι ο Αλαβάνος με το πολιτικό πνεύμα που εκφράζει, έφτασε μέχρι τις κάλπες και έδωσε τις εξετάσεις του ενώπιον της ελληνικής κοινωνίας, έστω κι αν απέτυχε στις εξετάσεις, είναι σαν ενδεικτικό γεγονός εξαιρετικά ελπιδοφόρο. Πολύ περισσότερο επειδή, όπως θα επιχειρήσω να εξηγήσω πιο κάτω, ο Αλαβάνος εκτός από την δυσκολία που έχει και ο ίδιος να εκφράσει αυτό το πνεύμα, εκτός από την αποσιώπηση που αντιμετωπίζει από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, κάθε φορά που βγαίνει από τα εσκαμμένα που έχουν επιβληθεί στην ελληνική κοινωνία, αντιμετώπισε και μια απίστευτη υπονόμευση από τους επιτελείς των "οργανώσεων" που δήθεν τον στηρίζουν.

Από την άλλη μεριά όμως η λογική με την οποία μετρήθηκαν οι νίκες και οι ήττες είναι η λογική της εκλογολαγνείας (της γνωστής στην Αριστερά και ως κοινοβουλευτικός κρετινισμός) στην οποία έχει "παρασυρθεί" ως (ξεσκολισμένη) μωρά παρθένος ολόκληρη η ελληνική Αριστερά των επιτελείων. Είναι η λογική που λέει ότι η "Ελεύθερη Αττική" πήρε τις λιγότερες ψήφους άρα ηττήθηκε και οι άλλοι συνδυασμοί της αριστεράς πήραν περισσότερους ψήφους άρα νίκησαν. Αλλά μετά τον περσινό μαύρο Νοέμβρη, οπότε μέσω των εθνικών εκλογών επιβλήθηκε, ανοιχτά και ξεδιάντροπα, η γελοιότητα της αυτοκρατορικής δικτατορικής εξουσίας, η σημασία των εκλογών έχει γίνει απολύτως αρνητική.

Με άλλα λόγια, αν η "υπαρκτή" Αριστερά δεν ήταν μακαβρίως ανύπαρκτη ως Αριστερά, θα είχε πάψει προ πολλού να ξερογλείφεται στους παράδρομους της εξουσίας ενισχύοντας με την δήθεν αντίσταση στις "επελάσεις" της και θα είχε ασχοληθεί με την οργάνωση της κοινωνίας μπροστά στην μπόρα που φαινόταν από πολλά χρόνια ότι έρχεται. Μπορεί να υπάρχουν ελαφρυντικά που κάτι τέτοιο δεν πέρασε καν από τα μυαλά των επιτελών. Μετά τον περασμένο Νοέμβρη όμως η εμμονή των επιτελών Αριστεράς στη λογική της εκλογικής καταγραφής θα ήταν μια γραφική πολιτική ηλιθιότητα, αν δεν ήταν απλά η απόδειξη της ποταπής ιδιοτέλειας τους και αν δεν σήμαινε ακόμη βαθύτερα από ιστορική άποψη τον οριστικό θάνατο της παραδοσιακής αριστερής οργάνωσης και πολιτικής.

Τελικά λοιπόν το δίλημμα αυτοκτονία ή αλλαγή που σαφώς υπήρχε πριν από τις εκλογές και ακόμα σαφέστερα ανακύπτει μετά από αυτές, δεν αφορά την πολιτική σκηνή, ούτε την Αριστερά των επιτελείων, αλλά την ελληνική κοινωνία. Το δίλλημα μετά από αυτές τις εκλογές γίνεται εντελώς συγκεκριμένο: θα αφεθεί η κοινωνία στην πορεία προς τον γκρεμό μιας νέου τύπου φασιστικής δικτατορίας η οποία ήδη προδιαγράφεται και στην οποία αποφασιστικό ρόλο παίζουν τα επιτελεία όλων ανεξαιρέτως των τάσεων της "υπαρκτής" Αριστεράς ή θα βρει τους τρόπους σαν κοινωνία να γεννήσει μέσα από τα σπλάχνα της μια Νέα Αριστερά;

Όταν όμως το δίλημμα απευθύνεται γενικά και αόριστα, προς την κοινωνία είναι ψευδές. Αυτό που από πολιτική άποψη φαίνεται σαν πορεία προς τον γκρεμό, από ιστορική άποψη είναι η αναγκαία πορεία προς την γέννηση μιας νέας κοινωνίας. Στην διάρκεια της πορείας θα κλιμακωθεί η εγγενής ιστορική σύγκρουση ανάμεσα στην συντηρητική πλευρά της και στην επαναστατική πλευρά της κοινωνίας η οποία θα απεικονιστεί πολιτικά με την σύγκρουση ανάμεσα στον Φασισμό και στην Αριστερά και θα καταλήξει στην πολιτική απόσυρση και των δύο, μπροστά στη αυγή μιας νέας κοινωνίας.

Η πορεία προς μια νέα κοινωνία θα συντελεστεί μέσα από τις καταστροφές και τους πόνους που συνεπάγεται η γέννηση μιας καινούριας εποχής. Από αυτή την άποψη η μισοκακόμοιρη συμπεριφορά του Παπανδρέου, που δήθεν πονάει για τα κακά που φέρνει στην κοινωνία η υποταγή στις "αγορές", είναι προάγγελος των δεινών της κοινωνικής αλλαγής. Από την άλλη μεριά ο ρόλος της Αριστεράς δεν ήταν ποτέ και δεν είναι και σήμερα να "γεννήσει" την νέα κοινωνία. Ο ρόλος ήταν να μπει στο κέντρο της σύγκρουσης και να της προσδώσει λογική, να την "μεταφράσει" σε λόγο, ώστε να την καταστήσει όσο γίνεται εποικοδομητική και, σαν αποτέλεσμα, να αμβλύνει τις αναπόφευκτες καταστροφές και τους αναγκαστικούς πόνους της γέννας.

Δεν μπορώ να πω αν μια τέτοια Αριστερά θα μπορούσε να υπάρχει, είναι όμως απολύτως βέβαιο ότι μια τέτοια Αριστερά δεν υπάρχει. Έχει πεθάνει και οι επιτελείς της ουσιαστικά κάνουν καριέρα μοιρολογώντας μπροστά στο φέρετρό της, γι αυτό και δεν θέλουν να το αφήσουν να ταφεί, με αποτέλεσμα να απαγορεύουν την γέννηση μιας νέας Αριστεράς.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι η περαιτέρω πορεία της κοινωνίας και τα διλήμματα που βρίσκει μπροστά της, δεν αφορούν πλέον την "υπαρκτή" Αριστερά των επιτελείων αλλά τους αριστερούς της κοινωνικής βάσης, αυτούς που δεν έχουν ακόμα αυτοκτονήσει μαζί με την Αριστερά των επιτελείων. Τους αφορά όμως σαν άτομα και μόνο. Σ' αυτούς εναπόκειται, σε έναν έκαστο ξεχωριστά, να σκεφτούν να μπουν σε συζήτηση με τους άλλους, να πολεμήσουν τον φασισμό μεταφράζοντας σε λόγο την βία της σύγκρουσης ανάμεσα στην επαναστατική και την συντηρητική τάση της κοινωνίας.

Στην περίπτωση που είναι κατά την άποψή μου, σαν πρόσωπο της Αριστεράς, ο Αλέκος Αλαβάνος, θα επανέλθω σε άλλο κείμενο, πρέπει να πω όμως εδώ ότι, με την παραπάνω λογική, η πορεία της κοινωνίας αφορά και τον Αλαβάνο (όπως και αρκετούς ανθρώπους που ταλαντεύονται -- όχι τόσο εμφανώς όσο αυτός -- στους χώρους των επιτελείων) τον οποίο, καλώς ή κακώς και εν γνώσει των δυσκολιών που έχει μια τέτοια κατάταξη, θεωρώ αριστερό της κοινωνικής βάσης. Σε κάθε περίπτωση η κατάταξη αυτών των ανθρώπων -- καθώς και του Αλαβάνου -- έχει σημασία. Οι αριστεροί της κοινωνικής βάσης θα δώσουν την πρώτη μάχη τους στο πεδίο των επιτελείων και έχει σημασία να ξέρουν τι στάση θα κρατήσουν αυτοί που βρίσκονται μέσα σ' αυτά.

Ας έρθουμε όμως πάλι στις εκλογές. Η "Ελεύθερη Αττική" ξεκίνησε όταν ο Αλέκος Αλαβάνος στην ομιλία του στην ιδρυτική συγκέντρωση του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής στο Σπόρτινγκ, στο τέλος του περασμένου Μαΐου, πρότεινε την παρέμβαση του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής, στις περιφερειακές εκλογές για την περιφέρεια Αττικής. Η ιδέα του ήταν να αντιμετωπιστούν οι εκλογές σαν δημοψήφισμα κατά του μνημονίου. Μια ιδέα αναγκαστικά αόριστη, η οποία όμως ακουγόταν σαφέστατα σαν ιδέα απαξίωσης της εκλογικής διαδικασίας, επικέντρωσης της προσπάθειας του Μετώπου στην περιφέρεια της Αττικής και εν τέλει σαν ιδέα ρήξης με τα επιτελεία της Αριστεράς και καταδίκης του εξουσιαστικού συστήματος.

Όπως κι αν εννοούσε ο ίδιος ο Αλαβάνος την ιδέα του, δεν είχε κανένα νόημα μια κλασική κάθοδος σε έναν πανελλήνιο εκλογικό αγώνα καταγραφής δυνάμεων. Και όμως εκεί κατέληξε, προς δόξαν των ανεκδιήγητων επιτελών της ΚΟΕ, που την "υποστήριξαν". Ωστόσο η τροχιά που διαγράφηκε στην υλοποίηση της ιδέας του Αλαβάνου είναι εξαιρετικά διδακτική. Στη αρχή όλοι τρόμαξαν, στην συνέχεια προσπάθησαν να την γελοιοποιήσουν και στο τέλος κατάφεραν να την αναστρέψουν. Τελικά οι εκλογές έγιναν πράγματι ένα δημοψήφισμα που όμως αντί να συμβάλει στην καταβύθιση της ήδη ναυαγισμένης τοπικής εξουσίας στην αυτοκρατορική επαρχία της Ελλάδας, έγινε το σωσίβιο της μεγαλειώδους γελοιότητάς της.

Η υπονόμευση της ιδέας άρχισε πριν ακόμα καλά-καλά ανοίξει το στόμα του για την ομιλία στο Σπόρτινγκ ο Αλαβάνος. Ο εκπρόσωπος της ΚΟΕ Χρήστος Κατσούλας ανέλαβε να προσγειώσει την συγκέντρωση στην πραγματικότητα της λυκοσυμμαχίας με τις χατζιαβατικές δηλώσεις μετανοίας προς τους εταίρους του ΣΥΡΙΖΑ. Αμέσως μετά το Σπόρτινγκ ακολούθησε, εκ μέρους της ΚΟΕ, ο περισπασμός της ίδρυσης του απερίγραπτου δείγματος λαϊκού ακαδημαϊσμού, του Βήματος Διαλόγου και Κοινής Δράσης. Και τέλος στους επόμενους μήνες του καλοκαιριού, η αισιόδοξη αοριστία της πρότασης Αλαβάνου μπήκε σε μια καραντίνα σιωπής, για να βγει διευκρινισμένη και στριμωγμένη στο πλαίσιο του πανάθλιου προκαλύμματος της δήθεν "ενότητας της Αριστεράς".

Παρ' όλα αυτά, η αδυναμία να αποτραπεί η κάθοδος του Αλαβάνου με την "Ελεύθερη Αττική", παρά τα άθλια παζάρια των επιτελών της ΚΟΕ και παρά τις ταλαντεύσεις του ίδιου του Αλαβάνου, καταγράφεται σαν αποτέλεσμα της πίεσης της Αριστεράς της κοινωνικής Βάσης. Από κει και πέρα αφού χάθηκε χρόνος σε εβδομάδες παζαριών και αναβολών, ιδρύθηκε η "Ελεύθερη Αττική". Η χαριστική βολή στην ελπίδα να υπάρξει μια εξ αριστερών ακτίνα φωτός, σε επίπεδο κορυφής, δόθηκε από τον Ρούντι Ρινάλντι στην πρώτη κιόλας σύσκεψη της εκλογικής κίνησης, με την θρασύτατη προσπάθεια, αυτού του αριστοτέχνη της γκάφας, να ακυρώσει την ρεαλιστική ιδέα του Αλαβάνου, και να καπελώσει το Μέτωπο κάτω από την ιδιοτελή "καθοδήγηση" της ΚΟΕ.

Τα συμπεράσματα: Αυτή είναι κατά τη γνώμη μου, η πορεία μιας ιδέας του Αλέκου Αλαβάνου. Ξεκίνησε σαν απόπειρα μιας καρποφόρας ρήξης με το εξουσιαστικό σύστημα και κατέληξε σαν μια απόπειρα σωτηρίας της ναυαγισμένης τοπικής εξουσίας στην αυτοκρατορική επαρχία της Ελλάδας. Η "Ελεύθερη Αττική" γεννήθηκε σαν όραμα μιας Αριστερής πολιτικής και κατέληξε σε μια αντιμνημονιακή ιδεολογία που ενίσχυε ιδεολογικά τους υποψηφίους του Σαμαρά και σε έναν πολιτικό τακτικισμό που ενίσχυε πολιτικά τους υποψηφίους του Παπανδρέου.

Αυτή την εξέλιξη ο Αλέκος Αλαβάνος και όποιος κι αν ήταν στην θέση του δεν θα μπορούσε να την αποτρέψει. Η ιδέα μιας πολιτικής παρέμβασης μέσα από το πλαίσιο της "υπαρκτής" Αριστεράς ήταν εκ των προτέρων και προ πολλού καταδικασμένη, για τον απλούστατο λόγο ότι το πλαίσιο αυτό είναι ταυτόχρονα το πλαίσιο του αυτοκρατορικού εξουσιαστικού συστήματος. Ακριβώς γι αυτό όμως από την πορεία της συγκεκριμένης ιδέας του Αλαβάνου προς την εκλογική αποτυχία μπορούν να βγουν πολύτιμα θετικά συμπεράσματα.

Έτσι κι αλλιώς αυτές οι εκλογές ήταν ήδη ένας σταθμός στην διαδικασία με την οποία η κοινωνία απόκτα συνείδηση της αχρηστίας του αυτοκρατορικού κοινωνικού συστήματος τόσο στην υπο διαμόρφωση φασιστική του έκφραση όσο και στην "υπαρκτή" αριστερή του έκφραση. Μπορεί επομένως η αποτυχία του Μετώπου σ' αυτές, τις έτσι κι αλλιώς οπερετικές εκλογές, να γίνει η αφετηρία της πορείας προς μια Νέα Αριστερά.

Με δεδομένη την εξέλιξη της κίνησης, το εκλογικό αποτέλεσμα είναι εξαιρετικά καλό γιατί αφήνει ελεύθερο τον κάθε αριστερό της κοινωνικής βάσης και τον ίδιο τον Αλαβάνο να σκεφτεί σοβαρά και υπεύθυνα το μέλλον της Αριστεράς και της ελληνικής κοινωνίας. Θα ήταν αντίθετα τραγική η επιβράβευση της υποταγής στο εξουσιαστικό σύστημα που επέβαλαν οι επιτελείς της ΚΟΕ, στο Μέτωπο Αλληλεγγύης και Ανατροπής γιατί θα συντελούσε στην αναβολή της συνειδητοποίησης της ανάγκης για μια Νέα Αριστερά, αναβολή που με τις αναμενόμενες εξελίξεις είναι εξαιρετικά επικίνδυνη.

Αλλά το εκλογικό αποτέλεσμα είναι πολύ καλό όχι μόνο γιατί αποδοκιμάστηκε η τελική ενσωμάτωση της κίνησης στο σύστημα αλλά και γιατί επιδοκιμάστηκε η αρχική ρήξη με το σύστημα που υπαινισσόταν η ιδέα του Αλαβάνου, καθώς επίσης και η πρωτόγνωρη, για τους επιτελείς της Αριστεράς, αξιοπρεπής στάση, του ίδιου και άλλων, απέναντι στο σύστημα.

Με άλλα λόγια, από τις 30.000 ανθρώπους που ψήφισαν την "Ελεύθερη Αττική" κάποιοι έστω και λίγοι (;) την ψήφισαν γιατί διέκριναν κάτω από βαριά κενότητα των λόγων των Επιτελών του Μετώπου την έστω και αναποτελεσματική προς το παρόν φρεσκάδα των λόγων του Αλαβάνου. Σ' αυτούς τους λίγους που ψήφισαν επειδή διέκριναν αυτή την φρεσκάδα θα πρέπει να προσθέσουμε και τους πολλούς, κατά την γνώμη μου που απείχαν επειδή ενδιαφέρθηκαν, την αναζήτησαν, αλλά δεν κατάφεραν να την διακρίνουν.

Προκύπτει έτσι ένας καθόλου ευκαταφρόνητος αριθμός ανθρώπων που θέλουν να δουλέψουν για το χτίσιμο μια νέας Αριστεράς αλλά ευτυχώς δεν θέλουν να δουλέψουν και να αγωνιστούν κάτω από την "καθοδήγηση", δηλαδή κάτω από την καταπίεση-εκμετάλλευση, των επιτελών της "υπαρκτής" Αριστεράς. Αυτοί οι άνθρωποι είναι εκεί, άσχετα από το τί θα κάνουν τα "συντονιστικά" του Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής και του Βήματος Διαλόγου και Κοινής Δράσης.

Αυτοί οι άνθρωποι είναι το κεφάλαιο μιας νέας Αριστεράς και της νέας Κοινωνίας που θα αρχίσει να καρποφορεί όταν οι άνθρωποι που το αποτελούν γυρίσουν την πλάτη στην χρεοκοπία της Αριστεράς των επιτελείων και στην παρακμή των οργανωτικών σχημάτων, με τα οποία οι επιτελείς προσπαθούν να αγοράσουν μια θέση στην υπηρεσία του Αυτοκρατορικού εξουσιαστικού συστήματος. Το αποτέλεσμα των εκλογών για την "Ελεύθερη Αττική" μας λέει ότι οι επιτελείς της Αριστεράς έχουν μετρήσει πια τις πολιτικές μέρες τους με το παραπάνω, πρέπει να θαφτούν πολιτικά αυτοί και οι οργανώσεις τους, προκειμένου να προχωρήσουν οι ζωντανοί, αρχίζοντας να συνδέονται μεταξύ τους και να αναζητούν μια νέα πολιτική λογική και μια σύγχρονη, νέου τύπου, πολιτική οργάνωση.