Προσπαθώ αυτές τις μέρες να διατυπώσω μερικές σκέψεις πάνω στην πραγματικότητα της κρίσης και στην πραγματική σημασία που έχει για την Αριστερά. Πριν δυό βδομάδες έπεσα επάνω σ' ένα δισέλιδο αφιέρωμα του "Δρόμου της Αριστεράς" (φύλλο 05, 27/03/2010) με τίτλο "απάντηση της αριστεράς στο πρόβλημα του χρέους". Αυτός ο τίτλος στεγάζει μια κουτοπόνηρη παράθεση τεσσάρων "επιστημονικών" κειμένων που δεν συμβάλλουν στην διάλυση της σύγχυσης που καλύπτει την κρίση αλλά στην ενίσχυση και διαιώνισή της. Το αφιέρωμα με έπεισε για την ματαιότητα της προσπάθειας να βγάλουμε (εμείς οι αριστεροί της βάσης) μια άκρη με την σημερινή κοινωνική πραγματικότητα, εφόσον αφήνουμε στο απυρόβλητο μια τέτοια "αριστερή" απάντηση στα ζητήματα που απασχολούν αυτή την στιγμή την βάση της κοινωνίας.
Μια συζήτηση εκ του κουτοπόνηρου
Από μόνο του το καθένα από τα τέσσερα άρθρα που εμφανίζονται στο αφιέρωμα είναι μια εντελώς ακαδημαϊκή άποψη που θα μπορούσε να είναι χρήσιμη σαν αντικείμενο συζήτησης και κριτικής. Όλες μαζί οι τέσσερις απόψεις καπελωμένες από τον πρόλογο και με παραστάτη το editorial της εφημερίδας, αποτελούν μια άθλια πολιτική πράξη, εκ μέρους της εφημερίδας, κομμένη και ραμμένη στις ανάγκες υποστύλωσης της καταρρέουσας εξουσίας. Η Ελλάδα είναι πράγματι ο αδύνατος κρίκος όχι μόνο του ευρωπαϊκού αλλά και του παγκόσμιου εξουσιαστικού συστήματος. Αυτό όμως σημαίνει ότι η ελληνική κοινωνία με την τεράστια πείρα που διαθέτει θα μπορούσε να γλεντάει με μουσική τους τριγμούς της κρίσης του συστήματος. Και αυτή η κοινωνία, αντί να γλεντάει, τρομοκρατείται από τις γελοιότητες των ελλήνων και ευρωπαίων διαχειριστών του κοπανιστού αέρα της πολιτικής και της οικονομίας! Γιατί αυτό; Επειδή δεσμεύεται ακόμα από τον εσμό των επιτελείων της Αριστεράς που σφάζονται μεταξύ τους για το παραμικρό αλλά ενώνονται πανικόβλητοι μπροστά στην ιδέα ότι ο κόσμος της Αριστεράς θα αρχίσει να ορθοποδίζει πολιτικά. Γιατί ξέρουν ότι το πρώτο σημάδι ανάκαμψης θα είναι το ξήλωμά τους. Το αφιέρωμα στο οποίο αναφέρομαι αποτελεί ένα ζωντανό παράδειγμα αυτού του πανικού.
Το αφιέρωμα από τον τίτλο του ακόμα περιέχει ήδη δύο εξόφθαλμες απάτες που ούτε ο παπατζής τρίτης γενεάς ο Γιώργος Παπανδρέου δεν θα τις μπορούσε να τις επιχειρήσει. Η μία απάτη είναι ότι μια εικοσαριά στελέχη δύο αόριστων συνιστωσών ενός διπλά αόριστου ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζουν τον εαυτό τους σαν "Αριστερά". Η άλλη απάτη είναι ότι προσπαθούν να υποκαταστήσουν την συζήτηση για την κρίση με την συζήτηση για το "πρόβλημα του χρέους", φτάνοντας μέχρι την αθλιότητα να ονομάζουν αυτή την χρηματιστική απάτη "κρίση χρέους". Η πρώτη απάτη βοηθάει την κυβέρνηση να παρουσιάζει την πολιτική της υποταγή σαν μονόδρομο. Η δεύτερη απάτη την βοηθάει να κηρύσσει πανεθνικές εκστρατείες για να πληρωθούν οι κερδοσκόποι.
Ο πρόλογος του αφιερώματος ακολουθεί την πεπατημένη της μεθόδου Ν. Γαλάνη. Να εμφανίζεσαι μισοκακόμοιρος, κλαψομούρης, και έτοιμος να αυτομαστιγωθείς για να εκφράσεις με την μεγαλύτερη βεβαιότητα απόψεις ακόμα χειρότερες από τις οριστικά χρεοκοπημένες. Ο πρόλογος υποτίθεται ότι αναγγέλλει το άνοιγμα μιας συζήτησης που έχει καταστεί "απαραίτητη", "λόγω των εξελίξεων και ιδίως (!) της κρίσης" για να καρφώσει αμέσως το φέρετρο αυτής της συζήτησης εν τη γενέσει της καθορίζοντας από την αρχή την γραμμή πάνω στην οποία οφείλει να κινηθεί και τα συμπεράσματα που πρέπει να βγάλει. Το καθήκον της Αριστεράς κατά τον συντάκτη του προλόγου είναι αντικρούσει "στο σήμερα" την νεοφιλελεύθερη πολιτική. Στην ουσία δηλαδή ο πρόλογος του αφιερώματος συσκοτίζει το ζήτημα της κρίσης, υιοθετεί την ανοησία της "προγραμματικής αντιπολίτευσης" του Προέδρου Τσίπρα και ξαναβάζει στην συζήτηση τις οριστικά χρεοκοπημένες αντικομουνιστικές - αντεπαναστατικές ιδέες της Αριστεράς της δεκαετίας του '60, παίζοντας ασύστολα και επικίνδυνα τον παππά, ανάμεσα στην δυνατότητα βελτίωσης του συστήματος και στην επαναστατική (ριζοσπαστική) αλλαγή του.
Το εγκεφαλικό της Αριστεράς
Η βαρύτατη μεταπολεμική "εγκεφαλική" αρρώστια της Αριστεράς είναι ότι αδυνατεί να κάνει διάκριση ανάμεσα στην τακτική και στην στρατηγική. Επειδή όμως η αρρώστια αυτή είναι αθεράπευτη, αυτή τη συζήτηση οι επιτελείς της Αριστεράς δεν θα την επιτρέψουν ποτέ. Εδώ ο συντάκτης του προλόγου παίρνει όσκαρ κουτοπόνηρης υποκρισίας παρουσιάζοντας την σφαγή που γίνεται στον ΣΥΡΙΖΑ για την έστω και φραστική "αριστερότητα" στον πολιτικό λόγο των αρχηγών των συνιστωσών: «ενίοτε υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις ως προς την πιο πρόσφορη άμεση λύση και τον βαθμό της ριζοσπαστικότητάς της». Αυτό που θέλει να πει είναι ότι υπάρχει μια συμφωνία στον ΣΥΡΙΖΑ να κάνουν όλοι "προγραμματική αντιπολίτευση" αλλά "ενίοτε" κάποιοι εκθέτουν τους υπόλοιπους ξεφεύγοντας από την συμφωνία και παριστάνοντας τους αριστερούς! Και παραπέμπει για την λύση αυτού του καυγά που ο κόσμος της αριστεράς τον έχει τούμπανο κι αυτοί κρυφό καμάρι, στην τροποποίηση του «συσχετισμού δύναμης ανάμεσα στους εργαζομένους και στο κεφάλαιο» για να επιστρέφει στα χωρικά ύδατα, στην βασική επιδίωξη της "δράσης" για την «ανατροπή των μέτρων που επιβάλει η κυβέρνηση και η Ε.Ε».
Η συζήτηση επομένως από την μεριά του "Δρόμου" χρειάζεται ίσα-ίσα μέχρι για να αναστυλώσει τις χρεωκοπημένες απόψεις των εκδοτών της εφημερίδας και για να εκτρέψει τις επιτροπές, που ήδη δειλά-δειλά τις βαφτίζουν "επιτροπές αγώνα" για την ανατροπή των μέτρων της κυβέρνησης και της Ε.Ε., από το άνοιγμα μιας πραγματικής συζήτησης για την αναμόρφωση της Αριστεράς. Και επιλέγουν ως "συζητητές" τους ειδικούς επιστήμονες που ελπίζουν ότι θα συμβάλουν "σ' αυτά τα ζητήματα", δηλαδή σ' αυτά που έχουν προαποφασίσει ότι αποτελούν ζητήματα, που θα συμβάλουν δηλαδή στο θεάρεστο έργο της αναστήλωσης της Αριστεράς των επιτελείων ώστε να τους δώσουν τα φόντα να προσφέρουν και επισήμως στο έργο της αναστύλωσης του ιερού εξουσιαστικού συστήματος.
Συζήτηση ή εμπαιγμός του Αριστερού Κόσμου.
Πριν μπω στην εξέταση των απόψεων των ειδικών επιστημόνων, θα ήθελα εν παρενθέσει να παρατηρήσω ότι αυτός ο κουτοπόνηρος πρόλογος καταφέρνει μέσα σε περίπου 250 λέξεις να παραβεί όλες τις παραδοσιακές πολιτικές αρχές της Αριστεράς και να "εισηγηθεί" με καθοριστικό τρόπο ιδέες, για τις οποίες είναι γνωστό ότι εκκρεμούν βάσιμες το λιγότερο ενστάσεις που θα χρειαζόντουσαν πολλά χρόνια για να συζητηθούν και πολύ περισσότερα για να ξεκαθαριστούν. Αυτή την ξεδιάντροπη, αντιεπιστημονική, αντιλαϊκή, σκοταδιστική πρακτική, την οποία έχουν διδαχθεί οι επιτελείς της πολιτικής Αριστεράς από την ακαδημαϊκή Αριστερά, είναι ανάγκη να κοπεί με το μαχαίρι. Το πρώτο καθήκον που οφείλουν να βάλουν μπροστά τους οι παρέες της Αριστεράς είναι να αρχίσουν να συζητάνε από μόνες τους τα πολιτικά θέματα που υπάρχουν σήμερα, αναμορφώνοντας τον τρόπο της συζήτησης και να βγάζοντας επιτέλους από την πρίζα αυτά τα μαγνητόφωνα της μουχλιασμένης ρητορείας, που δεν αφήνει περιθώριο παρά μόνο για χειροκρότημα.
Σε ποιό χορό μπαίνουν οι "ειδικοί" επιστήμονες
Είναι δύσκολο να κρίνει κανείς την συμβολή τεσσάρων "ειδικών" σε μια συζήτηση που από την αρχή και κυρίως σκόπιμα έχει μπει σε λάθος βάση. Πρώτα-πρώτα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως κάθε συζήτηση για την κρίση, είτε για την γενικότητά της, είτε για κάποια λεπτομέρειά της, είναι πολιτική συζήτηση και όχι συζήτηση ειδικών επιστημόνων. Δεύτερον, στον χώρο μιας Αριστεράς που βρίσκεται σε πλήρη ιδεολογική σύγχυση, κάθε συζήτηση οφείλει να είναι συζήτηση αντιπαράθεσης και όχι συζήτηση συμβολής, προκειμένου να φωτιστούν και όχι να συγκαλυφθούν οι διαφορές που υπάρχουν. Τρίτο, στον χώρο της Αριστεράς είτε μεταξύ ειδικών είτε μεταξύ μη ειδικών, κάθε συζήτηση, οφείλει να αναφέρεται στην πολιτική πλευρά της κρίσης ακόμα κι αν εξετάζεται το οικονομικό της περιεχόμενο. Δεν θέλω να επεκταθώ εδώ στην ουσία της κρίσης, πρέπει όμως να πω ότι το καθαρά οικονομικό μέρος της κρίσης, δηλαδή η κρίση στην διαδικασία παραγωγής και διανομής είναι εντελώς άλλο πράγμα από την κρίση της σχέσης της διαδικασίας παραγωγής και διανομής με την όλη κοινωνική λειτουργία. Από την στιγμή που η συζήτηση μεταξύ των τεσσάρων επιστημόνων περιορίζεται στην κρίση της οικονομικής διαδικασίας είναι μια συζήτηση μέσα στο πλαίσιο του συστήματος που παράγει την πραγματική κρίση, είναι μέρος, με λίγα λόγια, της παραληρηματικής αφασίας που αποτελεί το βασικό πολιτικό σύμπτωμα της παρούσας κρίσης.
Αλλά αφού τέλος πάντων οι "ειδικοί", μετά χαράς από ότι φαίνεται, μπήκαν στον χορό μιας πολιτικής συζήτησης θα όφειλαν να τοποθετήσουν την άποψή τους σε μια πραγματική πολιτική βάση. Θα όφειλαν δηλαδή να ξεκαθαρίσουν ποια πραγματική πολιτική δύναμη νομίζουν ότι εκφράζει ο λόγος τους και όχι να προσφέρουν μια ακαδημαϊκή διάλεξη που την απευθύνουν στα πλήθη περιμένοντας από κάπου το χειροκρότημα που θα της ανεβάσει το κύρος και την πολιτική παράταξη (υποτίθεται) της Αριστεράς που θα την υιοθετήσει. οι τέσσερις επιστήμονες αντίθετα έχοντας προφανώς καταναλώσει μια μεγάλη δόση λογικής της ΣΥΡΙΖΑϊκής ενότητας -- που σημαίνει να μαχαιρωνόμαστε στα μουγκά αλλά κάτω από την ίδια κομματική στέγη (γιατί αλλιώς θα χαθεί η κοινοβουλευτική επιχορήγηση) -- περιγράφουν όχι μια απάντηση για το πρόβλημα της "κρίσης χρέους" που οι ίδιοι παρουσιάζουν ως πραγματικό αλλά ένα ρητορικό σχήμα που νομίζουν ότι θα "αρέσει" σε μια όσο γίνεται μεγαλύτερη μερίδα της κοινωνίας.
Αυτό που έχουν κοινό όλα τα κείμενα είναι ότι υποβάλλουν ουσιαστικά το σχετικό με το "δημόσιο χρέος" κεφάλαιο ενός τέτοιου ή αλλιώτικου πολιτικού προγράμματος ξεχνώντας να εξηγήσουν πώς αυτό το πολιτικό πρόγραμμα θα εφαρμοστεί και πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση αν δεν εφαρμοστεί. Και έχει ιδιαίτερη σημασία η τελευταία παράλειψη, από την στιγμή που όλοι συμφωνούν ότι τα μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση, με την πίεση των εμπλεκομένων ξένων πολιτικών κυρίως παραγόντων, δεν πρόκειται να λύσουν το πρόβλημα αλλά θα το μεγεθύνουν. Σε κάθε περίπτωση κανείς από τους τέσσερις δεν λέει τι πρέπει να κάνει η Αριστερά, ούτε τί ακριβώς πρέπει να ζητήσει η Αριστερά από την κοινωνία. Επαφίενται στην μόνιμη συνταγή της Αριστεράς: Να αγωνίζεται ο λαός και η νεολαία (αυτή την φορά δήθεν για να ανατραπούν τα νέα μέτρα) γενικά και αφηρημένα, χωρίς κανένα έξοδο για τους επιτελείς (αφού δεν χρειάζεται να αποσπάσουν την σκέψη τους από τον αγώνα για την προσωπική τους θέση στο σύστημα) και χωρίς καμιά ελπίδα επιτυχίας για τον ίδιο τον λαό.
Οι απαντήσεις των ειδικών
Μιλάνε τελικά και οι τέσσερις "ειδικοί" για την πολιτική που πρέπει να ακολουθήσει μια υποθετική κυβέρνηση, μιας υποθετικής Ελλάδας, μέλλους μιας υποθετικής Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσα σε έναν υποθετικό κόσμο για να λύσει το (δήθεν) πραγματικό πρόβλημα της "κρίσης χρέους". Το μόνο που δεν είναι υποθετικό στην λογική των επιστημόνων είναι ο τύπος του συστήματος που επικρατεί σ' αυτό τον υποθετικό κόσμο. Το μόνο πραγματικό και ακλόνητο γι αυτούς είναι το σάπιο θεσμικό σύστημα βάσει του οποίου οι ανώτερης τάξης και ευρύτεροι οργανισμοί της κοινωνίας υπόκεινται και αποτελούν μέρος των υποκείμενων και στενότερων μηχανισμών της αγοράς. Αυτή η αντίφαση οδηγεί το εξουσιαστικό σύστημα στην σύνθλιψη και την ώρα που το εξουσιαστικό σύστημα σαπίζει οι χειριστές του απειλούν να καταστρέψουν την κοινωνία αν το "αφήσει" να καταστραφεί. Μπροστά σ' αυτόν τον παραλογισμό του συστήματος οι τέσσερις επιστήμονές προσπαθούν να βάλλουν μια κάποια τάξη στο εξουσιαστικό σύστημα με βάση αυτήν ακριβώς την αγοραία λογική, που κάποτε μπορεί να ήταν λογική αλλά σήμερα έχει ήδη γίνει παραλογισμός. Έχει ωστόσο ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο αυτή η γενική στάση εξειδικεύεται στον καθένα ξεχωριστά και πώς η ειδική στάση του καθενός δένει με τις άλλες, σε μια γενική στάση που προσαρμόζεται στις ανάγκες του εξουσιαστικού συστήματος.
Τα τέσσερα άρθρα, με την σειρά που είναι γραμμένα, τα έχουν γράψει: ο κ. Γιάννης Δραγασάκης πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, οικονομολόγος (παραλείπει το πρώην υπουργός στην κατάπτυστη συγκυβέρνηση και συγγραφέας της "ρεαλιστικής" οικονομικής πρότασης του συνασπισμού), ο κ. Κώστας Μελάς πανεπιστημιακός, ο κ. Δημήτρης Καζάκης, οικονομολόγος - συγγραφέας και ο κ. Σπύρος Μαρκέτος επίκουρος καθηγητής ιστορίας στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Οι δύο πρώτοι θεωρούν ότι το πρόβλημα θα λυθεί με την "ανάπτυξη" που θα βελτιώσει την σχέση χρέους προς ΑΕΠ, αυξάνοντας το ΑΕΠ. Οι δύο τελευταίοι θεωρούν ότι το πρόβλημα θα λυθεί με την παύση πληρωμών, πράγμα που επίσης θα βελτιώσει την σχέση χρέους προς ΑΕΠ μειώνοντας το χρέος.
Στην πρώτη δυάδα, ο κ. Γιάννης Δραγασάκης θεωρεί ότι ασκείται «δημοσιονομική τρομοκρατία» στην παγίδα της οποίας δεν πρέπει να πέσει η Αριστερά. Κατά την γνώμη του όμως η τρομοκρατία ασκείται στην «βάση βεβαίως υπαρκτών προβλημάτων» αλλά «η απάντηση της Αριστεράς στην κρίση του χρέους πρέπει να δοθεί με όρους απασχόλησης, παραγωγικής και διοικητικής ανασυγκρότησης και αναδιανομής». Θεωρεί ότι «το κλειδί για την απεμπλοκή από την παγίδα του χρέους βρίσκεται (...) στην αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ με ρυθμό μεγαλύτερο από το ονομαστικό επιτόκιο δανεισμού»
Ο κ. Κώστας Μελάς αναγνωρίζει ότι «η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους έχει αναχθεί, στην παρούσα συγκυρία, σε ένα από τα βασικά προβλήματα της κρίσης που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία» και ότι ανεξάρτητα από τα διαχειριστικά λάθη «υπάρχουν αντικειμενικά δεδομένα που δημιουργούν ασφυκτικούς περιορισμούς, ορισμένοι εκ των οποίων μπορούν να ξεπεραστούν μόνο με την αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ε.Ε.» αλλά βραχυχρονίως, «η σημαντικότερη παράμετρος αντιμετώπισης της κρίσης είναι ασφαλώς η αποφυγή αύξησης του λόγου του χρέους προς το Α.Ε.Π.».
Στην άλλη δυάδα, ο κ. Δημήτρης Καζάκης, ξεκινάει από την διαπίστωση, βάσει στοιχείων που παραθέτει, ότι η κατάσταση που έχει δημιουργήσει ή μέχρι σήμερα διακυβέρνηση «αποτελεί τον ορισμό της χρεοκοπίας» και επομένως πρέπει «να προχωρήσουμε σε άμεση παύση πληρωμών ώστε να διασωθούν οι πόροι που σήμερα πηγαίνουν πληρωμές δανείων» και εξηγεί ότι «η παύση πληρωμών δεν ισοδυναμεί με κήρυξη πτώχευσης διότι δεν θέτει τη χώρα στη διάθεση των δανειστών της». Επικαλείται το παράδειγμα πολλών χωρών, με τελευταίο παράδειγμα το Εκουαδόρ, «που κατά καιρούς αρνήθηκαν να πληρώσουν τους δανειστές τους χωρίς να κηρύξουν πτώχευση».
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο κ. Σπύρος Μαρκέτος ο οποίος αφού επιχειρεί μια παρουσίαση του καπιταλιστικού συστήματος σε ό,τι αφορά την κατάσταση των οικονομικών σχέσεων μεταξύ κρατών και τραπεζών, θεωρεί ότι «η παγκόσμια Αριστερά πρέπει να αλλάξει τούτο το σύστημα, το οποίο εδραιώνει την ανισότητα και την οικονομική υποδούλωση των πολλών». Θεωρεί ότι «η υπερχρέωση είναι πρόβλημα όλης της Ευρώπης στην πραγματικότητα, ολόκληρης της λεγόμενης "Δύσης". Αναπόφευκτα οδεύουμε προς στάση πληρωμών και αναδιαπραγμάτευση του χρέους». Και καταλήγει λέγοντας ότι η Αριστερά πρέπει να επιβάλει τέτοιες λύσεις, δηλαδή την στάση πληρωμών, όπως έχουν κάνει ήδη χώρες όπως η Ρωσία και η Αργεντινή.
Το μαγικό κλάσμα
Τελικά η διαφορά στις αντιλήψεις των δύο δυάδων είναι αν "πρέπει" να επέμβουμε στον αριθμητή του κλάσματος ή στον παρονομαστή του, ξεχνώντας, και οι μεν και οι δε, ότι οι όροι του κλάσματος δεν είναι αριθμοί αλλά -- σχηματικά μεν εντελώς πραγματική σημασία -- το παγκόσμιο εξουσιαστικό σύστημα στον αριθμητή και το παγκόσμιο κοινωνικό σύστημα στον παρονομαστή. Η ιστορική δυναμική των δύο αυτών συστημάτων είναι τόσο ορμητική, που όχι μόνο δεν μπορούν να επηρεαστούν από την πολιτική που παρασύρεται σαν άχυρο στην ροή τους και η σύμφυσή τους είναι τόσο στενή που δεν μπορεί να ούτε καν να κατανοηθεί η σχέση την απλοϊκή αριθμητική ενός κλασματικού λόγου. Η αποδοχή επομένως αυτής της αριθμητικής σχέσης σαν δεδομένης και οι προτροπές των "ειδικών" προς τον κόσμο της Αριστεράς να πιέσει την κυβέρνηση προς την μία ή την άλλη απλοϊκή λύση σημαίνει απλούστατα ότι κοντά σε μια κυβερνητική εξουσία που στηρίζεται στον κοπανιστό αέρα έχουμε και μια αριστερή αντιπολίτευση που στηρίζεται στον ίδιο ακριβώς κοπανιστό αέρα.
Από την άλλη μεριά αν ο πολίτης πεισθεί από την απλοϊκή ιδέα του κλάσματος χρέος προς εισόδημα θα οδηγηθεί στην αποδοχή της φαινομενικά ρεαλιστικής λύσης, που υποβάλει η κυβέρνηση, της μείωσης του "εθνικού χρέους" παράλληλα με την αύξηση του "εθνικού εισοδήματος". Η αυθαίρετη παράθεση επομένως των δύο ανταγωνιζόμενων λύσεων στην τραγελαφική "απάντηση της Αριστεράς" λειτουργεί κατ' ευθείαν υπέρ της κυβερνητικής απάτης. Ωστόσο οι "ειδικοί" επιστήμονες, αντί, τουλάχιστον, να ανοίξουν την συζήτηση αντιπαραθέτοντας τις "λύσεις" που προτείνουν, πράγμα που θα οδηγούσε σε κάποιο βάθεμα του κοινωνικού προβληματισμού, πάνω στην πολιτική ουσία της κρίσης, αυτοί απλώς απορρίπτουν την άποψη των δύο άλλων, άνευ εξετάσεων και επιχειρημάτων, αφήνοντας ως μοναδική δυνατότητα στους αναγνώστες τους να αποφασίσουν σε ποιανού το φαν κλαμπ θα ενταχθούν.
Οι δύο τελευταίοι, οι δήθεν τολμηροί (στην αργκό τζάμπα μάγκες), αγνοούν παντελώς τις συνθήκες που θα επικρατήσουν αν η ελληνική κοινωνία "αποφασίσει" ξαφνικά να σταματήσει να πληρώνει το "χρέος", χωρίς να είναι προετοιμασμένη (π.χ. με διαλυμένη την αγροτική παραγωγή και εισαγόμενο τον εξοπλισμό της) για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της κίνησής της. Οι δύο πρώτοι, οι δήθεν νουνεχείς, αγνοούν παντελώς τις σημερινές συνθήκες που απαγορεύουν ουσιαστικά την ανάπτυξη -- και από μια άποψη καλά κάνουν αλλά αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο ζήτημα -- και ζητούν την αύξηση σώνει και καλά του παρονομαστή, δηλαδή του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος, χωρίς να τους απασχολεί τί ακριβώς θα είναι αυτό το προϊόν και ποιες ανάγκες θα καλύπτει.
Ο κ. Δημήτρης Καζάκης βλέπει μετά την «εδώ και τώρα παύση πληρωμών» την προοπτική για την «εγκαθίδρυση της αληθινής κυριαρχίας του λαού, της λαοκρατίας, με την κατοχύρωση και το σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας και ανεξαρτησίας». Ο κ. Σπύρος Μαρκέτος αρκείται στην επισήμανση ότι «η σημερινή πολιτική δεν έχει ελπίδες επιτυχίας. Ακόμη και αν δοθεί η αβέβαιη ευρωπαϊκή υποστήριξη, απλώς αναβάλλεται η κρίση» και φέρνει απλώς τα παραδείγματα κρατών που έπαυσαν τις πληρωμές. Από κει και πέρα αρκεί η Αριστερά (κι ας έχει το χάλι της το μαύρο) να αδράξει «την ιστορική ευκαιρία να προσεταιριστεί τα χειμαζόμενα μεσοστρώματα, να σώσει τη δημοκρατία και συνάμα ν' απελευθερώσει το δημόσιο απ' το βρόγχο του χρέους». Ο κ. Γιάννης Δραγασάκης συζητάει τις διάφορες λύσεις για την αντιμετώπιση του χρέους «ακόμα και τις ακραίες εκδοχές όπως μια ενδεχόμενη στάση πληρωμών» που όμως όπως λέει «αυτές απαιτούν διεθνείς συνεργασίες». Οι συνεργασίες όμως, κατά τη γνώμη του, «πρέπει να επιδιωχθούν εντός της ευρωζώνης και όχι έξω από αυτήν» διότι «με τα σημερινά διεθνή δεδομένα εντός της ευρωζώνης μπορούν να οικοδομηθούν, με την παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα, συγκριτικά πλεονεκτήματα και διαπραγματευτικά όπλα». Έχουμε με άλλα λόγια εδώ το λόγο ενός "αριστερού" (υπουργού) ο οποίος όμως όχι μόνο περιορίζει τη σκέψη του μέσα στο σύστημα αλλά και μέσα στο εξουσιαστικό σύστημα της Ευρώπης και βλέπει με θρασύτατη ειλικρίνεια τον "λαϊκό παράγοντα σαν διαπραγματευτικό ατού. Τέλος ο κ. Κώστας Μελάς μιλάει μεν για «ασφυκτικούς περιορισμούς, ορισμένοι εκ των οποίων μπορούν να ξεπεραστούν μόνο με αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ε.Ε.», επισημαίνει ότι η αλλαγή των συσχετισμών «είναι και το μέγιστο καθήκον των αριστερών πολιτικών δυνάμεων» αλλά δεν τον απασχολεί το γεγονός ότι οι αριστερές δυνάμεις αναπαράγουν σήμερα το πλαίσιο που δημιουργεί την κρίση. Παραδέχεται ότι η λύση της ανάπτυξης και της αύξησης του ΑΕΠ πολύ δυσχερής υπόθεση αλλά δεν παραλείπει να ρίξει και μια ντουφεκιά προς τους δύο τολμηρούς της παρέας επισημαίνοντας ότι το σενάριο της στάσης πληρωμών «αποτελεί την πεμπτουσία της καταστροφής» και ότι «όσοι το υποστηρίζουν δεν έχουν την παραμικρή αίσθηση της πραγματικότητας ούτε της ελληνικής ούτε της διεθνούς»
Και ο "Δρόμος" τι παριστάνει;
Ωστόσο και ανά δύο οι "ειδικοί", που συγκατοικούν είτε στον αριθμητή είτε στον παρονομαστή του κλάσματος δεν έχουν πραγματικά την ίδια άποψη. Στην πραγματικότητα ο κάθε "ειδικός" μιλάει από το ύψος της "ειδικής" θέσης του και της "ειδικής" προοπτικής του και αδιαφορώντας έτσι κι αλλιώς για την πρακτική αξία των λεγομένων του. Και άλλους 50 ή και 100 "ειδικούς" να ανασύρει ο "Δρόμος", ψαρωμένος από τους τίτλους τους, πάλι 50 η και 100 διαφορετικές γνώμες θα πουν υπερασπίζοντας τελικά την προσωπική τους θέση στο εξουσιαστικό σύστημα. Για τον απλούστατο λόγο ότι ακόμα και αν είναι κάποιος έτοιμος να σπάσει τα στεγανά του εξουσιαστικού πλαισίου, θα του το απαγορεύσει το ασφυχτικό πλαίσιο της ίδιας της εφημερίδας και η υπαγόρευση εκ μέρους της των συμπερασμάτων της συζήτησης.
Τελικά το αφιέρωμα για την κρίση είναι ένας καθρέφτης της παθογένειας της Αριστεράς. Δείχνει ότι από την "υπαρκτή" Αριστερά λείπει το θεμελιώδες και ουσιαστικό χαρακτηριστικό της πραγματικής Αριστερής πολιτικής, η ανεξαρτησία της από την εξουσιαστική πολιτική. Η συζήτηση που προσπαθεί να ανοίξει, ή ακριβέστερα να μεθοδεύσει ο "Δρόμος της Αριστεράς" είναι η συζήτηση που χρειάζεται το εξουσιαστικό σύστημα. Η λογική αυτής της συζήτησης είναι μια αντιπολιτευτική εκδοχή της λογικής της σημερινής (αυτοκρατορικής) εξουσίας. Οι επιτελείς της Αριστεράς και τα έντυπα που προωθούν την πολιτική τους δεν πρόκειται να ξεκολλήσουν ποτέ από αυτή την λογική γιατί η προοπτική τους όπως την καταλαβαίνουν αυτοί είναι η άνοδος στα σκαλοπάτια της εξουσίας. Βεβαίως η πραγματική τους προοπτική όπως εύκολα μπορεί να την αντιληφθεί όποιος μπορεί να αποδεσμευτεί από την λογική του εξουσιαστικού συστήματος είναι ότι αυτοί θα βυθιστούν μαζί με το εξουσιαστικό σύστημα που λιγουρεύονται. Το ζήτημα, για το οποίο πρέπει να έχουμε αγωνία τελικά, είναι αν ο κόσμος της Αριστεράς και μαζί μ' αυτόν ο κόσμος της κοινωνικής βάσης θα αποδεσμευτεί από την λογική των κάθε λογής επιτελείων και ανακαλύψει την δική του λογική, μακριά από την λογική της εξουσίας.
Επίλογος
Όπως είπα και στην αρχή αυτού του κειμένου, προσπαθώ σε ένα άλλο κείμενο να διατυπώσω την άποψή μου για την κρίση και για την σχέση της με την Αριστερά. Θα ήθελα ωστόσο να πω εδώ δύο λόγια. Το ζήτημα του λεγόμενου δημόσιου χρέους προς τις αγορές, είναι ένα βαθύ παγκόσμιο πολιτικό ζήτημα που έχει να κάνει με την ιστορικά αναγκαία χρεοκοπία της κρατικής οργάνωσης. Το ζήτημα της ανάπτυξης επίσης έχει να κάνει με την υπέρβαση της ιδιόμορφης σχέσης κοινωνίας - φύσης που χαρακτηρίζεται σαν ιδιοκτησία. Το χρέος έτσι κι αλλιώς δεν μπορεί να πληρωθεί και η ανάπτυξη της κοινωνίας έχει πάψει από πολύ καιρό να είναι ζήτημα παραγωγής εθνικού προϊόντος. Με λίγα λόγια η παγκόσμια κοινωνία ψάχνει σήμερα για την μοναδική έξοδο από το μεταβατικό στάδιο στο οποίο μπήκε με την οκτωβριανή επανάσταση που είναι η έξοδος προς μια ένα άλλο κοινωνικό σύστημα. Το τέλος κάθε ιστορικής περιόδου συνοδευόταν πάντα από σφαγές και καταστροφές και σήμερα θα γίνει το ίδιο. Ο ρόλος της επαναστατικής πολιτικής δεν είναι να σκοτώνει και να καταστρέφει αλλά να συντελέσει στο να γίνει αυτή η έξοδος με τις λιγότερες δυνατές σφαγές και τις μικρότερες δυνατές καταστροφές. Η επαναστατική σκέψη που οδηγεί σ' αυτή την πολιτική δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε κανένα από τα σάπια επιτελεία των υπαρχουσών πολιτικών οργανώσεων. Θα γεννηθεί από την κοινωνία σαν συνέχεια της επαναστατικής σκέψης που δια μέσου των αιώνων. Αυτή η γέννα θα αρχίσει από την περιφρόνηση των επιτελείων. Οι επιτελείς κάνουν ότι μπορούν να σας πείσουν ότι έχουν χρεοκοπήσει οριστικά και τελεσίδικα! Γιατί δεν τους πιστεύετε;