Πολιτική | ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, Δευτ, 13 Φεβρ 2006 | hits: 1443
Απ' τη Βάρκιζα στις Βρυξέλλες
άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου
Δευτ, 13 Φεβρ 2006

Στις 12 Φεβρουαρίου είναι η επέτειος της συμφωνίας τις Βάρκιζας. Η συμφωνία αυτή έχει αποκτήσει ένα συμβολικό χαρακτήρα, πάντα επίκαιρο, αφού συμβολίζει την υποταγή του νικητή στο νικημένο. Και είναι, ο συμβολισμός, επίκαιρος, γιατί από το τέλος του πολέμου, μέχρι σήμερα, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλο τον κόσμο, σε κάθε σύγκρουση των πολιτικών δυνάμεων της Αριστεράς που εκπροσωπούν την μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας, με τις πολιτικές δυνάμεις της εξουσίας, οι πρώτες καταφέρνουν πάντα, παρά την κοινωνική δύναμη που διαθέτουν, να καταλήξουν σε έναν συμβιβασμό με την εξουσία. Αυτό ήταν το τέλος όλων των μικρών και μεγάλων μεταπολεμικών συγκρούσεων, από την έκβαση μιας απεργιακής μάχης μέχρι την κατάληξη του αγώνα για τον σοσιαλισμό.

Από την άλλη μεριά, κανείς δεν μπόρεσε να εξηγήσει, πώς, αυτοί που υπέγραψαν τη συμφωνία της Βάρκιζας, κατέληξαν να δεχτούν έναν τέτοιο αηδιαστικό σύμφωνο. Ένα σύμφωνο που ονόμαζε κράτος, το ανάπηρο θεατρικό μπουλούκι που συντηρούσαν οι Άγγλοι στην Αίγυπτο και που θα σωριαζόταν μόλις πάτησε στην Ελλάδα, χωρίς τα δεκανίκια της ξένης βοήθειας και των φασιστικών συμμοριών της κατοχής. Ένα σύμφωνο τέλος, που ονόμαζε ρητά εγκληματική την πλευρά του ΕΑΜ και μεθόδευε ανοιχτά την τιμωρία της. Επειδή δεν μπορούσε να δοθεί εξήγηση, εφευρέθηκε, κατόπιν εορτής, η εκτίμηση πως η ήττα της εξέγερσης του Δεκέμβρη ήταν αναπόφευκτη. Ένα εφεύρημα αβάσιμο, ακόμα και σύμφωνα με τις πιο στοιχειώδεις στρατιωτικές και πολιτικές γνώσεις. Το εφεύρημα όμως της αναπόφευκτης ήττας έγινε ένα προσοδοφόρο σλόγκαν για την μετέπειτα πολιτική ηγεσία της Αριστεράς και αργότερα για όλες τις πολιτικές μικροηγεσίες της πολυδιασπασμένης πολιτικής, ακαδημαϊκής και πολιτιστικής Αριστεράς.

Η συμφωνία της Βάρκιζας υπογράφτηκε τον Ιανουάριο του 1945 αλλά εφαρμόστηκε τον Αύγουστο του 1949. Χρειάστηκαν πάνω από τέσσερα χρόνια για να αφομοιωθεί από την ελληνική κοινωνία το παραμύθι της "δυσμενούς διάταξης των δυνάμεων" και της "αναπόφευκτης ήττας". Χρειάστηκε η συνεχής επεξεργασία της κοινωνικής συνείδησης, για να πάψει να εκδηλώνεται, με διάφορους τρόπους, η κοινωνική θέληση αλλά και δύναμη, να πραγματοποιηθεί η κοινωνική αλλαγή. Από τη μια μεριά το αναμορφωτήριο της Μακρονήσου, απ' την άλλη μεριά, προϊόν της Μακρονήσου κι αυτή, η ρεμπετοεπική υμνολογία της ήττας. Εν αγαστή συμπνοία, η Δεξιά του Καραμανλή και η Αριστερά του Ηλιού, πολύ πριν απ' τον Φουκουγιάμα, κατάφεραν να "πείσουν" την ελληνική και ένα μέρος της διεθνούς κοινωνίας ότι η ιστορία τέλειωσε στην Βάρκιζα.

Τι κατάφεραν όμως; Χιλιάδες φορές η κοινωνία ξεσηκώθηκε σε μικρές και μεγάλες εξεγέρσεις και χιλιάδες φορές η Αριστερά σήκωσε την σημαία της "αναπόφευκτης ήττας" και οδηγήθηκε σε κάποια μικρή ή μεγάλη Βάρκιζα. Χιλιάδες φορές παίχτηκε το παιχνίδι της δημοκρατικής εξουσίας, της δήθεν υπεράνω του κακού φασισμού και του εγκληματικού κομμουνισμού. Το εξουσιαστικό σύστημα όμως δεν σταθεροποιήθηκε. Αντίθετα, σε κάθε του βήμα παραπαίει ακόμα περισσότερο! Και κάθε τόσο αναγκάζεται να ξαναδημιουργήσει μια Βάρκιζα. Η τελευταία Βάρκιζα παίχτηκε στις Βρυξέλες, μέσω των μνημονίων που θέλουν την ευρωπαϊκή εξουσία να καταδικάζει την εγκληματική ανάμνηση του κομμουνισμού και την άβολη αναβίωση του φασισμού. Για άλλη μια φορά η ιστορία επαναλαμβάνεται σαν φάρσα. Να δούμε τι θα γίνει αν η φάρσα επαναληφθεί σαν Ιστορία.