Ότι "εμείς" είμαστε οι νικητές είναι σαφές, δεν είναι όμως σαφές ποιοι ακριβώς είμαστε "εμείς"! Την κεφαλιά του Άγγελου Χαριστέα, που μας έκανε νικητές, την απολαύσαμε μια φορά ζωντανή και μερικές δεκάδες φορές σε επανάληψη. Καλώς βγήκαμε, μετά απ' τον αγώνα, στους δρόμους να πανηγυρίσουμε. Και κάλλιστα, πανηγυρίσαμε "παλαβά", αφού δεν είναι σαφές τι ακριβώς γιορτάζουμε πίσω από την νίκη της "εθνικής μας". Όταν λέμε "εμείς", εννοούμε προφανώς ότι ανήκουμε σε ένα σύνολο. Φαίνεται ότι έχουμε, ως κοινωνία, μια βαθιά επιθυμία να υπάρχει η κοινή ιδιότητα που μας τοποθετεί σ' ένα σύνολο. Είναι όμως πασίγνωστο ότι δεν υπάρχει ενιαία αντίληψη για το ποια κοινή ιδιότητα μας τοποθετεί σ' αυτό το σύνολο. Απ' την άλλη μεριά οι μέτοχοι της εξουσίας καθόλου δεν ενδιαφέρονται για την ένταξή τους μέσα στο σύνολο. Ωστόσο όχι μόνο συμπεριφέρονται σαν να γνωρίζουν καλά ποιοι είμαστε "εμείς" αλλά και σαν αυτό που γνωρίζουν να είναι το αυτονόητο.

Το ποδόσφαιρο μας δίνει άλλη μια φορά, μ' αυτό το παράδειγμα, την ευκαιρία να δούμε την διαφορά οπτικής ανάμεσα στην κοινωνία και στην εξουσία. Υπάρχει σήμερα μεγάλος σκεπτικισμός για την ύπαρξη του "έθνους" και του "εθνικού κράτους". Ο "εθνικισμός" απορρίπτεται ακόμα κι απ' τους παραδοσιακούς θιασώτες του, ακριβώς γιατί δεν τον "σηκώνει" πια η κοινωνία. Βλέπουμε ωστόσο αυτές τις μέρες, να εκδηλώνεται, μια τάση να νοηθεί η επιθυμητή κοινωνική ενότητα σαν "εθνική". Εμφανίζεται πράγματι αυτός ο "παλαβός" - αφού δεν έχει κανέναν ειρμό - εθνικισμός της κοινωνίας που πλημμύρισε τους δρόμους των πόλεων μέσα στην Ελλάδα και έξω απ' αυτήν. Ένας εθνικισμός που σαν εκδήλωση της επιθυμίας για κοινωνική ενότητα θα ήταν ωραίος, αν δεν έδινε, αμέσως μετά, την θέση του στον "παλαβό" - αφού επίσης δεν έχει κανέναν ειρμό - εθνικισμό της εξουσίας που όμως δεν είναι καθόλου ωραίος.

Οι νέοι δικαιούνται να εκδηλώνουν τον "παλαβό εθνικισμό" τους για μια νίκη που τους "έκανε μάγκες". Δικαιούνται να πετάξουν πια από τους ώμους τους το βάρος της μοιραίας "ηρωικής ήττας" που κουβαλήσανε μέχρις αυτούς οι δύο προηγούμενες γενιές. Στο κάτω της γραφής, ακόμα κι αν ονομάζουν, έμμεσα μόνο, το σύνολο τους "έθνος", στην πραγματικότητα εννοούν την κοινωνία. Γι αυτό και δεν τους ξενίζει ο "τρελός γερμανός". Γι αυτό και δεν τους φαίνεται καθόλου παράξενο που πανηγυρίζουν μαζί τους "κατάμαυροι αλλοεθνείς". Απ' την άλλη μεριά οι σημερινοί μέτοχοι της εξουσίας δεν δικαιούνται να παριστάνουν τους "παλαβούς εθνικιστές". Είναι η τρίτη γενιά που έχει ευθύνη για τις ήττες που υφίσταται το ελληνικό "έθνος", εν ονόματι της εξουσιαστικής "εθνικής" ιδεολογίας. Είναι υποκρισία να γκρεμίζουν τα τείχη, συμβολικά, την στιγμή που χτίζουν τείχη πραγματικά σε βάρος της κοινωνίας. Καμιά "εθνική νίκη" δεν ανήκει στην εξουσία αλλά το προδιαγραφόμενο "εθνικό Βατερλό" των ολυμπιακών, της ανήκει εξ ολοκλήρου.