Πολιτική | ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ, Κυρ, 4 Ιαν 2004 | hits: 1568
Η χρονιά που άρχισε...
άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου
Κυρ, 4 Ιαν 2004

Την περασμένη Κυριακή, έγραφα ότι η χρονιά που πέρασε θα μείνει στην ιστορία σαν η τελευταία, μιας μεγάλης ψευδαίσθησης στην κοινωνική συνείδηση: πως δήθεν είναι δυνατόν να επιβιώσει το αστικό σύστημα εξουσίας. Ότι η χρονιά που μπήκε θα είναι η αρχή της προσγείωσης σε μια νέα πραγματικότητα. Αναρωτήθηκα αρχίζοντας αυτό εδώ το σχόλιο, μήπως θα έπρεπε να αλλάξω άποψη, επειδή απ' ότι φαίνεται ο αόρατος μάγος των πολιτικών ψευδαισθήσεων θα βγάλει οσονούπω ένα άλλο κουνέλι, από το καπέλο που επιγράφεται ΠΑΣΟΚ. Αποφάσισα όμως ότι τέτοιες καταπληκτικές εκπλήξεις ενισχύουν την άποψη ότι το αστικό πολιτικό σύστημα δεν είναι πια ούτε καν "χάρτινη τίγρη" όπως έλεγε - καλή του ώρα - ο μακαρίτης ο Μάο, αλλά ένα σύννεφο από πολύχρωμο χαρτοπόλεμο.

Το αστικό πολιτικό σύστημα είναι ένα πλέγμα οικονομικών, πολιτικών, κοινωνικών και συνολικά πολιτιστικών σχέσεων. Συγκεκριμένα σύγκειται από: (α) ένα υποσύστημα μηχανισμών παραγωγής υλικών αγαθών και υπηρεσιών και κάλυψης κοινωνικών αναγκών, (β) ένα υποσύστημα λήψης και εφαρμογής αποφάσεων και εξασφάλισης μιας ομαλής και σταθερής κοινωνικής λειτουργίας, (γ) ένα υποσύστημα δημιουργίας κοινωνικών σχέσεων και παραγωγής κοινωνικών νοημάτων και τέλος συνολικά από (δ) ένα σύστημα δημιουργίας και συντήρησης γενικών τύπων κοινωνικών σχέσεων, τους οποίους ονομάζουμε θεσμούς και αποτελούν τον λεγόμενο πολιτισμό μας.

Ουδείς έχων σώας τας φρένας (και μη έχων ιδιοτέλεια σε βαθμό κακουργήματος) μπορεί να ισχυρισθεί σοβαρά ότι στην Ελλάδα και σ' όλο τον κόσμο υπάρχει και λειτουργεί - χωρίς να είναι ένα άκρως επικίνδυνο και κατεδαφιστέο ερείπιο - μια τέτοια αστική πολιτεία; Αντίθετα όσο μεγαλώνουν οι κοινωνικές ικανότητες και αρετές της κάθε κοινωνίας και όλων μαζί, όσο συσσωρεύονται τα πνευματικά και υλικά προϊόντα της εργασίας της, τόσο η κοινωνία εμποδίζεται - επικίνδυνα για την επιβίωσή της - απ' το εξουσιαστικό σύστημα στην διοχέτευση και στην ομαλή ιδιοποίηση του συσσωρευόμενου πλούτου. Από την άλλη μεριά, κουτσά στραβά, η κοινωνία ζει. Άλλο πράγμα όμως η κοινωνία και άλλο το πολιτικό της σύστημα. Η κοινωνία συγκροτείται με βάση ορισμένα μόνιμα δομικά και σχεσιακά στοιχεία αλλά το πολιτικό της σύστημα είναι μεν μόνιμα αναγκαίο, στην συγκεκριμένη του όμως μορφή είναι προσωρινό. Αυτή την αλήθεια την αποσιωπούν οι λειτουργοί του αστικού πολιτικού συστήματος αλλά την κραυγάζει η πρακτική τους. Όσο πιο αποτελεσματικά ωστόσο γίνονται τα επικοινωνιακά τους τεχνάσματα, τόσο πιο κραυγαλέα μεταδίδουν το μήνυμα ότι δεν είναι παρά τεχνάσματα.

Η αστική πολιτική δεν γελοιοποιείται εν τη γενέσει της μόνο και μόνο επειδή οι ηγεσίες της αριστεράς, των συνδικάτων και του πανεπιστημίου, αντί να ασκούν ουσιαστική αντιπολίτευση, να διεκδικούν και να κριτικάρουν, έχουν καταντήσει ένας ενιαίος καλολαδωμένος μηχανισμός αβανταδόρων της εξουσίας. Επ' αυτών, το 2003 έδιωξε βίαια, από δικαίους και αδίκους, και τις τελευταίες αυταπάτες. Και τώρα τόσο στην σκηνή όσο και στην πλατεία της πολιτικής, όλοι πάνε βλέποντας και κάνοντας. Ότι κι αν γίνει στις εκλογές, το τέλος του 2004 θα βρει την ελληνική κοινωνία με εκδηλωμένη την ενδημούσα κρίση στις οικονομικές, πολιτικές, κοινωνικές και κυρίως πολιτιστικές σχέσεις. Πόσο θα αλλάξει την κοινωνία αυτή η κρίση κανείς δεν μπορεί να το ξέρει. Είναι βέβαιο όμως πως τελικά θα την αλλάξει προς το καλύτερο.