Πλατεία | ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ | hits: 2236
Περί πλατείας
άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου
Τετ, 15 Ιουν 2011

Σημείωμα:

Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε τις πρώτες μέρες της εμφάνισης του λεγομένου "κινήματος των αγανακτισμένων πολιτών" και περιορίστηκε σε μια γενική κριτική αντιπαράθεση του κοινωνικού φαινομένου της "πλατείας" στο πολιτικό φαινόμενο της πλήρους και αδιόρθωτης "σήψης" του εξουσιαστικού πολιτικού συστήματος, προκειμένου να δημοσιευτεί στην "ελευθεροτυπία", την μόνη εφημερίδα που για περίεργους και για όχι περίεργους λόγους μου δίνει μια περιορισμένη πρόσβαση στον δημόσιο λόγο.

Πέρασαν όμως ήδη αρκετές μέρες και το κείμενο δεν δημοσιεύτηκε ακόμα. Ίσως και να μην δημοσιευτεί, επειδή εδώ που τα λέμε, από την μια μεριά θα δυσαρεστήσει ένα μεγάλο μέρος των αναγνωστών της εφημερίδας και από την άλλη μεριά σε μέρες σοβαρών γεγονότων θα στερήσει τον χώρο από τους λαμπερούς δημοσιολογούντες που αποτελούν κεφάλαιο για τον ημερήσιο τύπο.

Στο μεταξύ από την συγγραφή του άρθρου, πέρασε στην πλατεία "χρόνος πολύς μέσα σε λίγες μέρες" για να παραφράσω τον εξαιρετικά εύστοχο τίτλο ενός άρθρου διαμαντιού της σύγχρονης οπορτουνιστικής αρθρογραφίας που εμφανίστηκε στον "δρόμο της (υπαρκτής) αριστεράς" στις 11/06/2011, υπογραφόμενο από τον διευθυντή της εφημερίδας κύριο Ρούντι Ρινάλντι, το οποίο επιφυλάσσομαι να σχολιάσω.

Στον χρόνο αυτό απαξάπαντες οι πολιτικοί και ακαδημαϊκοί παράγοντες παίζουν άψογα τους αυτοκτονικούς ρόλους στους οποίους τους έχει τάξει η πραγματικά οργισμένη ιστορία, η οποία προφανώς έχει αρχίσει να μωραίνει αυτούς, που για λόγους που πρέπει να εξηγηθούν, θέλει να τοποθετήσει στο ξεχασμένο αλλά περισσότερο υπαρκτό παρά ποτέ και περισσότερο αναγκαίο παρά ποτέ χρονοντούλαπό της.

Στον ίδιο χρόνο έχω προσπαθήσει να γράψω ένα κείμενο που στο οποίο να εξετάζω την πλατεία από την θέση παρατήρησης που έχω αποφασίσει να βλέπω τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις αλλά μέσα στην θύελλα των ιστορικών γεγονότων έχω αποτύχει πλήρως να επικεντρώσω την προσοχή μου και να αναφερθώ με κάποια σχετική καθαρότητα στα βασικά χαρακτηριστικά της κατάστασης που αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα.

Αποφάσισα λοιπόν να δημοσιεύσω στις ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ το παρακάτω άρθρο  σαν μια βασική τοποθέτηση στο γεγονός της πλατείας η οποία νομίζω ότι δεν διαψεύδεται από τα γεγονότα που συμβαίνουν μέχρι την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές.

Το άρθρο όπως και το παρόν σημείωμα απευθύνεται σ' αυτούς που έχω ονομάσει Αριστερούς της κοινωνικής βάσης στους οποίους θεωρώ ότι ανήκω και εγώ και στους οποίους ότι ανήκει η υποχρέωση το δικαίωμα και η χαρά να ανακαλύψουν, να αναπτύξουν και να παίξουν τον απαραίτητο καταλυτικό ρόλο στην ιστορική αλλαγή που έχει ήδη αρχίσει.

Το άρθρο αυτό θα τοποθετηθεί πρώτο χρονικά σε μια νέα κατηγορία που θα ονομαστεί πλατεία, και θα περιλαμβάνει όλα τα κείμενα και τα σχόλια που αφορούν την πολιτική κατάσταση που έχει σαν κέντρο την πλατεία.

 

 

Η αφασία χαιρετίζει τον αυθορμητισμό

 

Αν είναι πολιτικό κίνημα η κάθοδος χιλιάδων ανθρώπων στους δρόμους, για να διαμαρτυρηθούν για την κρίση, τότε είναι πολιτικό κίνημα και το άραγμα εκατομμυρίων ανθρώπων που διαμαρτύρονται από τους καναπέδες τους. Αυτό που γίνεται αυτές τις μέρες σε στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας, αυτό που πήρε το όνομα "κίνημα των αγανακτισμένων πολιτών", είναι ενδιαφέρον και αξιοπαρατήρητο, δεν είναι όμως κίνημα  αλλά το έδαφος των αυριανών κινημάτων.

Η συνάντηση χιλιάδων ανθρώπων στις πλατείες των πόλεων είναι τεκμήριο των δυνατοτήτων που έχουν σήμερα οι άνθρωποι της κοινωνικής βάσης να επικοινωνήσουν μεταξύ τους, είναι ένδειξη της μορφής που θα πάρει η κοινωνική επικοινωνία, είναι τέλος η απόδειξη ότι η κοινωνία συνειδητοποιεί τις ελπιδοφόρες και επικίνδυνες αλλαγές που έρχονται.

Αυτή η αυθόρμητη κοινωνική συνάντηση του Μάη του 2011 είναι η συνέχεια της αυθόρμητης κοινωνικής σύγκρουσης του Δεκέμβρη του 2008. Η Αριστερά και η Δεξιά των επιτελείων δεν πήραν τότε χαμπάρι, τί ήταν αυτή η βίαια μαζική κοινωνική σύγκρουση που άκουγε στο όνομα εξέγερση. Δεν έχουν έχουν καμιά ελπίδα να πάρουν τώρα χαμπάρι τί είναι αυτή η έλλογη μαζική κοινωνική συνάντηση, που πήρε το όνομα ευκολίας, "κίνημα αγανακτισμένων πολιτών". Ένα όνομα που βολεύει τους επιτελείς αλλά δεν περιγράφει το φαινόμενο. Γιατί η αγανάκτηση που εκδηλώνεται δεν μπορεί πια να στριμώχνεται ανάμεσα στην ξεπεσμένη αριστερή έννοια του "κινήματος" και στην ξενέρωτη δεξιά έννοια της "πολιτείας".

Η κοινωνία ξυπνάει για άλλη μια φορά και βρίσκει την πολιτική διασωληνωμένη στο κρεβάτι της εντατικής! Οι επιτελείς κάτι ψελλίζουν στο ψευτολεβέντικο στυλ: σιγά μη φοβηθώ σιγά μη κλάψω, αυτό που χαρακτηρίζει την ιδιαίτερη και πάντως δεινή θέση του καθένα τους. Αισθάνονται ότι οι "αγορές", που τους συντηρούσαν μέχρι σήμερα, θα κλείσουν τον διακόπτη της μηχανικής υποστήριξης και θα στραφούν σε αποτελεσματικότερα πολιτικά χέρια μέσα από το πλήθος.

Το έδαφος που δημιουργεί αυτή η μαζική συνάντηση στις πλατείες δεν είναι το πλακόστρωτο της πλατείας ούτε τα καλώδια των δικτύων, είναι οι ψυχές των ανθρώπων που συναντήθηκαν και θα υπάρχει και όταν οι άνθρωποι θα γυρίσουν στα σπίτια τους. Σ' αυτό το έδαφος θα φυτρώσουν, για άλλη μια φορά, τα σποράκια του συντηρητισμού και της επαναστατικότητας που πέφτουν στις ψυχές από τότε που υπάρχει ο πολιτισμός και φυτρώνοντας κάθε τόσο αναπαράγουν την κοινωνία.

Ποια κοινωνία θα παραχθεί μετά από αυτή την όξυνση της κρίσης; Πάντως όχι αυτή που αναμένουν οι επιτελείς του εξουσιαστικού πολιτικού συστήματος, δεξιοί και αριστεροί, που έσπευσαν βυθισμένοι μέχρι τα μπούνια στην αφασία να χαιρετήσουν δήθεν τα "κινήματα". Οι συναντήσεις και οι συγκρούσεις στο επίπεδο της ευρύτερης πολιτικής σκηνής δεν είναι πια ούτε συναντήσεις ούτε συγκρούσεις. Έχουν εκφυλιστεί και ακυρωθεί μέσα από την μακρόχρονη ώσμωση ανάμεσα στον φασιστικό δήθεν συντηρητισμό και στην οπορτουνιστική δήθεν επαναστατικότητα. Η όξυνση της κρίσης θα συνεχίσει να εκδηλώνεται με απανωτές συναντήσεις και συγκρούσεις, όχι απαραιτήτως ορατές, ανάμεσα στον νέο συντηρητισμό και στην νέα επαναστατικότητα σε όλους τους κοινωνικούς χώρους, σε όλες τις χώρες του κόσμου. Η κοινωνία που θα προκύψει θα είναι πολύ ωραία, το ζήτημα είναι με πόσο πόνο και κόπο θα την πληρώσουν οι άνθρωποι.