Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε, στα πλαίσια μιας ονομαστικά επιστημονικής, αλλά κυρίως πολιτικής, επιστημονικής ωστόσο κατ' όνομα συζήτησης στα πλαίσια του "Δικτύου για την μελέτη των εμφυλίων πολέμων". Για το δίκτυο την εμφάνισή του, τις "ανάγκες" που προσπαθεί να καλύψει και το έργο του θα μιλήσουμε στο μέλλον περισσότερο. Προς το παρόν θα περιοριστούμε στην εκτίμηση ότι σχετίζεται με την, μετά την εξάρθρωση της 17Ν προσπάθεια, να αναθεωρηθεί ο εξουσιαστικός πολιτικός λόγος.
(ακολουθούν μερικές χαρακτηριστικές παράγραφοι του άρθρου, δεδομένου ότι είναι εκτεταμένο. Όποιος θέλει να το διαβάσει ολόκληρο, μπορεί να το κατεβάσει σε μoρφή file.pdf)

Στο ΒΗΜΑ της 09-03-2003 δημοσιεύτηκε μια κριτική για το τελευταίο βιβλίο του Αγγελου Ελεφάντη, με τίτλο «μας πήραν την Αθήνα», από τον κ. Στάθη Καλύβα, αναπληρωτή καθηγητή της πολιτικής επιστήμης, στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Για ένα βιβλίο που αναφέρεται σε πολιτικά ζητήματα, ασφαλώς μπορούν να γίνουν πολιτικές κρίσεις. Η συγκεκριμένη κρίση όμως διατυπώνεται από μια θέση που, ενώ είναι εξαιρετικά πολιτική και μεροληπτική, παρουσιάζεται σαν επιστημονική και οικουμενική. Αυτό όμως είναι το λιγότερο αφού εκδηλώνεται, μέσα από το ύφος περισσότερο παρά από τα λεγόμενα του συγκεκριμένου κειμένου, η λογική της αυτοκρατορίας που προωθείται σήμερα οδυνηρά σε όλον τον κόσμο. Μέσα από αυτή την βιβλιο-κριτική ο κ. Ελεφάντης δεν κρίνεται αλλά δικάζεται για την αμαρτία της "στράτευσης" από κάποιον που παριστάνει τον - άνευ πολιτικού φύλου - αρχάγγελο της θεάς επιστήμης. Η κριτική δεν θα ήταν άξια προσοχής, αν δεν εκπροσωπούσε την αυτοκρατορική "αντιτρομοκρατική" εκστρατεία στον επιστημονικό τομέα της πολιτικής ιστορίας.

(...)

Η μετατροπή του εξουσιαστικού πολιτικού λόγου σε επιστημονικό, είναι το σισύφειο πολιτικό έργο δια του οποίου επιχειρείται η άνοδος και η παραμονή στην ακαδημαϊκή εξουσία. Η προσπάθεια, που είναι φανερό ότι θα αποβεί όχι απλά άγονη αλλά επιζήμια, εξηγείται πολύ απλά. Οι πραγματικοί δονκιχώτες του ιστορικού πραγματισμού, είναι οι απόγονοι της δεξιάς πλευράς του εμφύλιου, όπως ακριβώς ο Άγγελος Ελεφάντης είναι απόγονος της αριστερής πλευράς. Ο τελευταίος όμως δεν αρνείται την καταγωγή του. Θα μπορούσαν οι πρώτοι, αν πρόσφεραν τις μονομερώς προσανατολισμένες - όπως έχουν κάθε δικαίωμα - ερευνητικές τους παρατηρήσεις και την κριτική τους, στον επιστημονικό στοχασμό, να συμβάλουν σε μια γόνιμη επιστημονική συζήτηση. Προτιμούν όμως να το παίζουν πολιτικά ουδέτεροι και αφ' υψηλού τιμητές, όχι μόνο της αντίπαλης αλλά και της δικιάς τους πολιτικής παράταξης.

(...)

Η αυτοκρατορική εξουσία, είναι σήμερα ότι ήταν ο φασισμός στον προηγούμενο πόλεμο. Σύμφωνα με την κοινωνική της συνείδηση δεν εκπροσωπεί, μια μερίδα της κοινωνίας που επιβάλλεται στις άλλες. Σύμφωνα με την πολιτική της σκέψη δεν είναι μια παράταξη, που διεκδικεί την διακυβέρνηση του αστικού κράτους. Η αστική αυτοκρατορική σκέψη θεωρεί την κοινωνία σαν ένα ενιαίο σύνολο, του οποίου η δυναμική καθορίζεται μέσα από την ατέρμονα πάλη ανάμεσα στις δυνάμεις του καλού και του κακού. Σαν ιστορική συνέχεια, η σκέψη αυτή, αποτελεί επιστροφή στην αρχή της αστικής επανάστασης όταν η κοινωνία αποτελείτο λειτουργικά, κατά την αστική πολιτική σκέψη, σαν ενιαίο λειτουργικό σύνολο, από τους έχοντες ιδιοκτησία. Κατά την σκέψη αυτή οι εργαζόμενοι δεν είχαν κοινωνικό ρόλο, αποτελούσαν προέκταση των μηχανημάτων, ήταν απλά το μεταβλητό κεφάλαιο δίπλα στο πάγιο.

(...)

Εν κατακλείδι το κείμενο ετυμηγορία του κ. Στάθη Καλύβα είναι λογικά και επιστημονικά διάτρητο. Έχει σαν μοναδικό ελαφρυντικό την γενική σύγχυση ανάμεσα στην πολιτική και στην ιστορία και την σύγχυση ανάμεσα στην κοινωνική ενότητα και στην κοινωνική αντίθεση για τις οποίες είναι υπεύθυνη (και τις πληρώνει βαριά) η αριστερά. Συνολικά, η ετυμηγορία του κ. Καλύβα παίρνει μια στάση υπεράνω πολιτικής που στο γενικό πολιτικό επίπεδο δεν είναι απλά ψευδής αλλά τραγικά άτοπη, όπως την βλέπουμε αυτές τις μέρες με τον πόλεμο. Στο επίπεδο του επιστημονικού λόγου, είναι ευχάριστο ότι τέτοιες "κριτικές" εκδηλώνονται, γιατί εκεί είναι ένα παιχνίδι που μπορεί να αποβεί ωφέλιμο, αν οι νέοι κυρίως επιστήμονες το δουν ακριβώς όπως είναι: σαν ένα παιχνίδι λόγου και αντιπαραθέσουν σ' αυτό έναν δικό τους επιστημονικά γνήσιο λόγο. Το κλειδί σ' αυτό το παιχνίδι είναι η πολιτική μπλόφα του αυτοκρατορισμού. Δεν υπάρχει πολιτική υπεράνω πολιτικής, δεν υπάρχει κοινωνικό τμήμα υπεράνω της κοινωνίας, δεν υπάρχει μανιχαϊσμός υπεράνω μανιχαϊσμού. Η κοινωνία ξεπέρασε προ πολλού, και ας θυμηθούμε πως ακριβώς, την πολιτική μπλόφα της απολιτικής, είναι βέβαιο ότι θα περάσει και την μπλόφα της αυτοκρατορικής πολιτικής.