Κοινωνία | ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ | hits: 1105
Θάνατος και Ανάσταση
άρθρο του Κωστή Παπαϊωάννου
Σάββ, 22 Απρ 2006


Σημείωση: Το κείμενο αυτό στάλθηκε, όπως κάθε βδομάδα, στην "Μακεδονία της Κυριακής" για να δημοσιευτεί στο φύλλο της Κυριακής του Πάσχα. Δεν δημοσιεύτηκε όμως, χωρίς να "τιμηθεί" ο συντάκτης του με μία προειδοποίηση. Ωστόσο η φιλόξενη εφημερίδα είχε τουλάχιστον πέντε "αναστάσιμα" κείμενα, μεταξύ των οποίων την "Γνώμη" της και το άρθρο του εκδότη κ. Κώστα Ζουράρι. Προφανώς η διεύθυνση της εφημερίδας θεώρησε πως οι αιχμές του κειμένου περί αντικοινωνικών υστεροβουλιών που μπορούν να κρύβονται πίσω από "αναστάσιμα" κηρύγματα αφορούσε και τα κείμενα αυτά.

Ο Θάνατος και η Ανάσταση του Χριστού είναι ένας συμβολισμός με νόημα πολύ ευρύτερο και βαθύτερο από αυτό που μπορούν να αντιληφθούν και που προσπαθούν να μεταδώσουν, τέτοιες μέρες, οι κάπηλοι των κοινωνικών αισθημάτων, είτε των θετικών που γεννάει η βαθύτητα της θρησκευτικής ιδεολογίας, είτε των αρνητικών που γεννάει η αθλιότητα των λειτουργών της εκκλησιαστικής εξουσίας. Ο κύκλος των γιορτών του Πάσχα, που έχουν σαν κεντρικό τους θέμα το Θάνατο και την Ανάσταση, κατάγεται από παλιότερες θρησκείες, που γιορτάζονταν επίσης την άνοιξη και είχαν σχέση επίσης με τον θάνατο και την ανάσταση θεϊκών προσώπων, στις πιο παλιές εκδοχές τους προσώπων γυναικείων. Γιορτές που έχουν τις ρίζες τους στις προθρησκευτικές περιόδους στις οποίες οι κοινωνικές δοξασίες ανήκαν στην μαγεία.

Μέρες σαν κι αυτές δεν πρέπει να χάνουμε την επαγρύπνησή μας για τις αντικοινωνικές υστεροβουλίες που κρύβονται πίσω από θρησκευτικά κηρύγματα, όπως και πίσω από άλλα μεγάλα κηρύγματα. Από την άλλη μεριά, δεν πρέπει και να παραμελούμε τον σεβασμό στην ιερότητα του άγνωστου, τον οποίο οφείλουμε, ως μέλη της κοινωνίας. Αυτός ο σεβασμός κάνει το φυσικό και το ανθρώπινο περιβάλλον, που αλλιώς θα ήταν τρομακτικό στο μέγεθός του, ήπιο και οικείο και μας ενώνει σαν κοινωνία. Το άγνωστο, όχι ως μεταφυσικό, δηλαδή πέρα από την δύναμη της φύσης, αλλά ως απρόσιτο, δηλαδή πέρα από την δύναμη της νόησής. Το άγνωστο στην κοινωνία, στην φύση και στον χρόνο. Το άγνωστο που μέσα του ζούμε και που χωρίς αυτό δεν θα ζούσαμε.

Ανάσταση σημαίνει αναγέννηση δηλαδή την γέννηση ως επακόλουθο του θανάτου. Ο Χριστός δεν πεθαίνει όμως ως θεός, πεθαίνει «αίρων τις αμαρτίες του κόσμου» για να ξαναγεννηθεί σαν θεός. Πράγματι ο κύκλος του θανάτου και της αναγέννησης είναι το μεγάλο άγνωστο νόημα, το υπέρτατο ιερό μυστικό (μυστήριο) της ζωής. Τον συμβολισμό του Πάσχα, δεν χρειάζεται να είμαστε θρησκευόμενοι για να τον κατανοήσουμε και να τον γιορτάσουμε. Μπορούμε να τον γιορτάζουμε και σαν υλιστές και σαν άπιστοι. Μπορούμε να χαιρόμαστε ότι τον γιορτάζουμε μαζί με τους θρησκευόμενους.

Μόνο οι άρρωστοι, οι εθισμένοι στο κυνήγι της εξουσίας, κοσμικής και εκκλησιαστικής, δεν μπορούν ούτε να καταλάβουν ούτε να γιορτάσουν. Η εξουσία, όταν σαπίζει, όπως σήμερα, δεν μπορεί να σεβαστεί την ιερότητα του άγνωστου, ούτε στην κοινωνία, ούτε στην φύση, ούτε στο χρόνο. Η εξουσία είναι η αμαρτία που πρέπει να πεθάνει για να αναγεννηθεί η κοινωνία, να αναστηθεί από τον πνευματικό θάνατο στον οποίο είναι καταδικασμένη. Ο συμβολισμός της ανάστασης είναι η χριστιανική εκδοχή της γέφυρας ανάμεσα στην θρησκευτική και στην υλιστική φιλοσοφία. Η έννοια της επανάστασης, η ανάσταση της κοινωνίας μετά τον θάνατό της, είναι η υλιστική εκδοχή της γέφυρας ανάμεσα στις δύο φιλοσοφίες.